H E R M A N K O C H
14
Αν έπρεπε να δώσω έναν ορισμό της ευτυχίας, αυτός θα ήταν: η
ευτυχία είναι αυτάρκης, δεν έχει ανάγκη από μάρτυρες. «Όλες οι
ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν μεταξύ τους. Η κάθε δυστυ-
χισμένη οικογένεια είναι δυστυχισμένη με τον δικό της τρόπο»·
μ’ αυτή τη φράση ξεκινάει η
Άννα Καρένινα
του Τολστόι. Το πολύ
πολύ θα πρόσθετα ακόμα ότι οι δυστυχισμένες οικογένειες –και
μέσα σ’ αυτές τις οικογένειες πρωτίστως τα δυστυχισμένα πα-
ντρεμένα ζευγάρια– ποτέ δεν τα βγάζουν πέρα χωρίς θεατές. Όσο
περισσότεροι, τόσο το καλύτερο. Η δυστυχία ψάχνει διαρκώς πα-
ρέα. Η δυστυχία δεν αντέχει τη σιωπή – ιδίως την άβολη σιωπή
που απλώνεται όταν μένει μόνη της.
Η Κλερ κι εγώ, λοιπόν, κοιταχτήκαμε με χαμόγελο όταν μας
σέρβιραν τις μπίρες μας– ξέροντας ότι σε λίγο θα περνούσαμε μια
ολόκληρη βραδιά παρέα με το ζεύγος Λόμαν· ότι αυτή ήταν η
καλύτερη στιγμή εκείνης της βραδιάς· κι ότι στη συνέχεια θα
πηγαίναμε από το κακό στο χειρότερο.
Δεν είχα όρεξη να φάω στο εστιατόριο. Ποτέ δεν έχω. Ένα
κλεισμένο ραντεβού για το άμεσο μέλλον είναι ο προθάλαμος της
κόλασης, η ίδια η βραδιά είναι η κόλαση. Κι αρχίζει ήδη το πρωί,
μπροστά στον καθρέφτη: τι θα φορέσεις, κι αν θα ξυριστείς ή όχι.
Αφού με το καθετί κάτι δηλώνεις, είτε σκισμένο και λεκιασμένο
τζιν διαλέξεις, είτε καλοσιδερωμένο πουκάμισο. Αν μείνεις μια
μέρα αξύριστος, βαριόσουν να ξυριστείς. Αν μείνεις δύο, αναπό-
φευκτα θα σε ρωτήσουν αν πρόκειται για καινούργιο λουκ. Αν
μείνεις τρεις και παραπάνω, απέχεις ένα βήμα μόλις από την
ολική κατάρρευση. «Είσαι καλά; Δεν πιστεύω να είσαι άρρωστος;»
Ό,τι κι αν κάνεις, ελεύθερος δεν είσαι. Ακόμα κι αν ξυριστείς,
δεν είσαι ελεύθερος. Γιατί και με το ξύρισμα κάτι δηλώνεις. Προ-
φανώς θεώρησες την αποψινή βραδιά τόσο σημαντική που ξυρί-
στηκες – βλέπεις τους άλλους να σκέφτονται. Κατά βάθος, με το
ξύρισμα το σκορ είναι ήδη 1-0 εις βάρος σου.
