Ο ΟΜΗΡΙΚΌΣ ΚΌΣΜΟΣ
33
Η εξέλιξη των ομηρικών επών προκάλεσε αλλαγή του παρα-
δοσιακού επαγγέλματος του τραγουδιστή, που αρχικά ονομαζόταν
αοιδός
και αργότερα
ραψωδός
. Ο
αοιδός
ήταν ένας βάρδος που
αυτοσχεδίαζε καθώς τραγουδούσε, σε αντίθεση με τον
ραψωδό
,
που απάγγελνε ένα συγκεκριμένο κείμενο, με το επάγγελμά του
να προστατεύεται από επαγγελματικές ενώσεις ή «συντεχνίες»
ραψωδών.
Οι ραψωδοί στη Χίο αυτοαποκαλούνταν Ομηρίδες ή Γιοι του
Ομήρου, υποστηρίζοντας ότι κατάγονταν από τον ποιητή. Η πρώ-
τη αναφορά στους Ομηρίδες βρίσκεται στους
Νεμεόνικους
, που
γράφτηκαν γύρω στα 485 π.Χ. Όπως σημειώνει ο Νάγκι: «Ξεκι-
νώντας ακριβώς από το σημείο όπου οι Ομηρίδες, τραγουδιστές
συρραμμένων λόγων, αρχίζουν τις περισσότερες φορές με το
προοίμιο του Δία».
Τα σχόλια στους
Νεμεόνικους
του Πίνδαρου εξηγούν τι εννοεί
«συρραμμένα»:
Ορισμένοι όμως λένε ότι –αφού η ποίηση του Ομήρου δεν είχε
συγκεντρωθεί κάτω από ένα πράγμα, αλλά είχε μάλλον διασκορ-
πιστεί και χωριστεί σε τμήματα– όταν την ερμήνευαν ραψωδικά,
έκαναν κάτι παρόμοιο με τη συνένωση σε αλληλουχίες ή τη συρ-
ραφή, καθώς την απέδιδαν ως ενιαίο σύνολο.
Δεδομένου ότι και η
Ιλιάδα
και η
Οδύσσεια
ξεκινούν την προ-
τελευταία χρονιά της αντίστοιχης δεκαετούς ιστορίας, πρέπει να
υπήρχε κάποιο παλιότερο έπος ή έπη που αφηγούνταν ολόκληρη
την ιστορία. Ο Όμηρος και το ακροατήριό του γνώριζαν τις λεπτο-
μέρειες ολόκληρης της ιστορίας του Τρωικού πολέμου, αλλά η
Ιλιάδα
και η
Οδύσσεια
έγιναν τόσο δημοφιλείς ώστε οι παλιότερες