Η Ν Υ Χ Τ Α
35
Μια μέρα, ενώ πήγαινα στη συναγωγή, είδα να κάθεται σ’ ένα
παγκάκι, κοντά στην πύλη, ο Μοσέ ο Εκκλησάρης.
Μου διηγήθηκε τι πέρασε τόσο αυτός όσο και οι συμπατριώ
τες του. Μόλις το τρένο που μετέφερε τους φυγάδες πέρασε τα
ουγγρικά σύνορα και μπήκε σε πολωνικό έδαφος, το ανέλαβε η
Γκεστάπο. Εκεί το ακινητοποίησαν. Ανάγκασαν τους Εβραίους
να κατέβουν από το τρένο, ν’ ανέβουν σε μεγάλα καμιόνια και
να κατευθυνθούν προς το δάσος. Εκεί τους κατέβασαν και πάλι.
Τους έβαλαν κι έσκαψαν μεγάλους λάκκους. Όταν τέλειωσαν τη
δουλειά που τους είχαν αναθέσει, οι άντρες της Γκεστάπο άρχι
σαν τη δική τους. Χωρίς βιασύνες, ψυχρά, σκότωσαν τους αιχ
μαλώτους. Τους διέταζαν να πάνε κοντά στον λάκκο και τους
ανάγκαζαν να σκύψουν. Πετούσαν τα μωρά στον αέρα, και με
τα μυδραλιοβόλα τα έβαζαν σημάδι. Όλα αυτά στο δάσος της
Γαλικίας, κοντά στο Κολομάγιε. Πώς σώθηκε ο Μοσέ ο Εκκλη
σάρης; Ως εκ θαύματος. Καθώς είχε πληγωθεί στο πόδι, τον πέ
ρασαν για πεθαμένο…
Μέρες και νύχτες ολόκληρες πήγαινε σε σπίτια Εβραίων, από
το ένα σπίτι στο άλλο, και έλεγε την ιστορία της Μάλκα, της
κοπέλας που ψυχομαχούσε τρεις μέρες πριν πεθάνει, και του
Τοβία, του ράφτη, που εκλιπαρούσε να σκοτώσουν πρώτα αυ
τόν κι ύστερα τα παιδιά του…
Ο Μοσέ είχε αλλάξει. Τα μάτια του δεν ακτινοβολούσαν πια
χαρά. Είχε σταματήσει να ψέλνει και δεν μου μιλούσε για τον
Θεό ούτε για την Καμπάλα, αλλά μόνο γι’ αυτά που είχε δει. Οι
άνθρωποι όχι μόνο δεν πίστευαν τις ιστορίες που τους έλεγε,
αλλά δεν ήθελαν ούτε να τις ακούσουν.
«Προσπαθεί να μας κάνει να τον λυπηθούμε για τη μοίρα
που του ’λαχε. Όλα τα βγάζει από το μυαλό του…»
Ή: «Α τον καημένο, πάει, τρελάθηκε».
