Μάνη

Μ Α Ν Η 27 ιστορία για τους Εβραίους και τη φυγή από τον όσιο Νίκωνα. «Ποιος μπορεί να ξέρει όμως; Πάει τόσος καιρός… χρόνια και χρόνια… πάνω από εκατό μπορεί…» Είχε νέα σελήνη. Ποιοι ήταν λοιπόν οι Αναβρυτινοί; Πιθανώς συνηθισμένοι Έλληνες, όπως οι υπόλοιποι στη Λακωνία. Εντέ­ λει, οι Κραβαρίτες είχαν πει ότι οι μουριές στην Περίστα είχαν φυτευτεί εκεί αιώνες πριν από Εβραίους, και οι Τσάκωνες του Άγιου Αντρέα είχαν αποκαλέσει τους κατοίκους στο γειτονικό Κορακοβούνι «Εβραίους» –απλώς εννοώντας, ίσως, «ξένους» ή ανθρώπους που δεν ήξεραν την τσακωνική διάλεκτο–, και οι Χιώτες έχουν το παρατσούκλι «Εβραίοι», λόγω του εμπορικού τους δαιμονίου… Όμως ήταν και οι δραστηριότητες των Ανα­ βρυτινών… ένας γρίφος. Μετά τη σλαβική εισβολή στην Πελο­ πόννησο, τα συγκεκριμένα βουνά ήταν το λημέρι μιας άγριας βουλγαρικής φυλής, των Μελιγγών. Ήταν πιθανόν κάποιοι απ’ αυτούς, παραμένοντας αναφομοίωτοι περισσότερο απ’ όσο οι υπόλοιποι, και ειδωλολάτρες ακόμη, να ονομάστηκαν «Εβραίοι» και η ονομασία να έμεινε και μετά τον προσηλυτισμό και την αφομοίωσή τους; Δεν υπάρχουν καταγραφές κι είναι αδύνατον να το ανακαλύψει κανείς. Ο ύπνος, βαρύς απ’ το κρασί, έσβησε σύντομα τις ζάρες που χάραζαν στο μέτωπο αυτές οι απορίες. Μόνο πολύ αργότερα δόθηκε μια απάντηση. Γιατί είχαν υπάρξει πράγματι Εβραίοι στην Πελοπόννησο. Ο Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων (ο μεγάλος ουμανιστής στην αυλή των Παλαιολόγων στον Μυστρά, λίγα χρόνια προτού κατακτηθεί από τους Τούρ­ κους, που το πτώμα του βρήκε ο Σιγισμόνδος Μαλατέστα και το μετέφερε στο Ρίμινι) υποστήριζε ότι οι κάτοικοι της Πελοπον­ νήσου είχαν την πλέον ανόθευτη ελληνική καταγωγή. Ο υστε