Μάνη

Π Α Τ Ρ Ι Κ Λ Η Φ Ε Ρ Μ Ο Ρ 28 ροβυζαντινός σατιρικός Μάζαρις κοροϊδεύει αυτούς τους ισχυ­ ρισμούς σε έναν άθλια γραμμένο λίβελο στο ύφος του Λουκιανού, με τίτλο ΕπιδημίαΜάζαρι εν Άδου , χωρίζοντας τους ανθρώπους του Μοριά σε Έλληνες (Λακεδαιμόνιους και Πελοποννήσιους), Ιτα­ λούς (τα απομεινάρια των λατίνων κατακτητών), Σλάβους (Σθλα­ βίνους), Ιλλυριούς (δηλαδή Αλβανούς), Αιγύπτιους (Γύφτους) και Εβραίους. Καθώς αυτά γράφτηκαν με δεδηλωμένο σκοπό την επίθεση στον Πλήθωνα, είναι ύποπτα · όμως η ιστορία χαρί­ ζει κάποια αληθοφάνεια στον ισχυρισμό του. Οι δύο περιπλανώ­ μενοι ισπανοί ραβίνοι του δωδέκατου αιώνα, ο Βενιαμίν εκ Του­ δέλης και ο Αβραάμ Ιμπν Νταούντ, μιλούν για διασκορπισμένες εβραϊκές κοινότητες σε όλο το μήκος και το πλάτος της Ελλάδας και της αυτοκρατορίας. Ο Συναξαριστής (που εξιστορεί τους βίους των ορθόδοξων αγίων) αναφέρει ότι ο όσιος Νίκων δεν ήθελε να σώσει τη λακωνική πόλη Αμύκλες από την οργή των χριστιανών, εκτός κι αν διώχνονταν οι Εβραίοι, «καθώς οι Εβραίοι, όπως και οι Μελιγγοί Σλάβοι της Μάνης, ήσαν μεγάλο εμπόδιο στη διά­ δοση της αλήθειας του ευαγγελίου». Ο έλληνας ακαδημαϊκός Ν. Βέης καταγράφει ότι η Τρύπη ήταν γνωστή ως «προκεχωρημένη πόλη του Μυστρά, η εβραϊκή Τρύπη». Γιατί λοιπόν όχι και η Αναβρυτή; Πόσο καιρό είχαν εγκατασταθεί όλοι αυτοί οι Εβραίοι στην Πελοπόννησο; Με μεγάλη έκπληξη βρήκα, στον Ιώσηπο Φλάβιο και στο πρώτο βιβλίο των Μακκαβαίων, αναφορές σε αρχαίους δεσμούς μεταξύ της Σπάρτης και των Εβραίων · πώς ο Ιωνάθαν, ο αρχιε­ ρέας κατά τη βασιλεία του Δημητρίου Νικάτορος (περ. 140 π.Χ.), έστειλε πρέσβεις στους Σπαρτιάτες, θυμίζοντάς τους τους αρ­ χαίους δεσμούς από την εποχή του αρχιερέα Ονία και του βασι­ λιά Αρέως Β΄ της Σπάρτης (που βασίλεψε από το 264 ως το 257 π.Χ.). Ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη προκαλεί ένα γράμμα από