Οι σύμβουλοι του Στάλιν

ΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ 56 στημα εντατικού αυτοελέγχου για το κόμμα. Ο Τρότσκι ήθελε πιο τολμηρές οικονομικές πολιτικές. Άλλοι ήθελαν περισσό­ τερη δημοκρατία μέσα στο κόμμα. Η ηγεσία συμφώνησε να γίνει ευρεία συζήτηση των μεγάλων θεμάτων. Αυτό ήταν έν­ δειξη της δύναμης του κόμματος, και όχι αδυναμίας ή αταξίας, είπε ο Στάλιν, προσπαθώντας να το παρουσιάσει όσο πιο θε­ τικά μπορούσε. Φυσικά, υπήρχαν όρια: Το κόμμα ήταν όργανο πάλης, όχι «λέσχη συζητήσεων» (ο Στάλιν πάλι), και, όπως παραδέχτηκε με ειλικρίνεια ο Ζινόβιεφ, όταν τα πράγματα σο­ βαρεύουν, «κάθε επαναστάτης λέει: “στο διάολο οι ‘ιερές’ αρχές της ‘καθαρής’ δημοκρατίας”». Ο Τρότσκι και οι υποστηρικτές του ήταν από τους πιο ενεργούς συζητητές, και, όταν εξέδωσαν ένα μανιφέστο με το οποίο ζητούσαν μια «Νέα Πορεία» που θα αναζωογονήσει το επαναστατικό πνεύμα, θα αντιστρέψει την απολίθωση του κόμματος και θα συσπειρώσει τους νέους, οι συνάδελφοί του της παλιάς φρουράς στο Πολιτικό Γραφείο ενοχλήθηκαν. Η συζήτηση μετατράπηκε σε ένα είδος προεκλογικής εκ­ στρατείας τον χειμώνα του 1923 - 24 , καθώς συνέπιπτε με την εκλογή των αντιπροσώπων από τις τοπικές κομματικές επιτρο­ πές για την επερχόμενη 13 η Συνδιάσκεψη του κόμματος. Η αντιπολίτευση, όπως είχαν αρχίσει να την αποκαλούν, έστειλε τους ομιλητές της στις τοπικές επιτροπές. Ο Τρότσκι δεν βρι­ σκόταν ανάμεσά τους γιατί ήταν άρρωστος, κάτι που συνέβαι­ νε συχνά σε περιόδους κρίσης· πήγαν όμως οι οπαδοί του, καθώς και εκείνοι που υποστήριζαν ότι πρέπει να υπάρξει περισσότερη δημοκρατία στο κόμμα (μια ξεχωριστή φράξια που δεν εκπροσωπούνταν στο Πολιτικό Γραφείο). Η αντιπο­ λίτευση της αντιπολίτευσης, που είχε αρχίσει να αυτοαποκα