Προβλήματα στον παράδεισο

38 / ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ Συχνά ακούμε στα μέσα ενημέρωσης, ιδίως μη ευρωπαϊκών χωρών, μια πιο μετριοπαθή εκδοχή αυτής της αισιοδοξίας η οποία εστιάζει στην οικονομία λέγοντας «κρίση, ποια κρίση;». Δείτε τις χώρες της ομάδας BRIC (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κί- να), την Πολωνία, τη Νότια Κορέα, τη Σιγκαπούρη, το Περού, πολλά υποσαχάρια αφρικανικά κράτη. Όλες αυτές οι χώρες προοδεύουν. Οι μόνοι χαμένοι είναι η Δυτική Ευρώπη και σε κάποιο βαθμό οι Ηνωμένες Πολιτείες, επομένως δεν έχουμε να κάνουμε με μια παγκόσμια κρίση αλλά απλώς με την απο- μάκρυνση από τη Δύση της δυναμικής της προόδου. Δεν απο- τελεί ισχυρό σύμβολο αυτής της μετατόπισης το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι από την Πορτογαλία, μια χώρα σε βαθιά κρίση, επιστρέφουν στη Μοζαμβίκη και την Αγκόλα, πρώην αποικίες της Πορτογαλίας, αλλά αυτή τη φορά όχι ως αποικιο­ κράτες αλλά ως οικονομικοί μετανάστες; Η κρίση, που τόσο την έχουμε κατακρίνει, δεν αξίζει να θεωρείται κρίση, αν είναι απλώς μια τοπική κρίση στο πλαίσιο της συνολικής προόδου. Ακόμα και σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα, η κατάστα- ση στην Κίνα και τη Ρωσία δεν είναι πολύ καλύτερη απ’ ό,τι ήταν πριν από πενήντα χρόνια; Το να επικρίνουμε τη συνεχι- ζόμενη κρίση ως παγκόσμιο φαινόμενο είναι αντιπροσωπευ- τική ευρωκεντρική άποψη, και επιπλέον άποψη που προέρχε- ται από αριστερούς, που συνήθως περηφανεύονται για την αντίθεσή τους στον ευρωκεντρισμό. Θα μπορούσαμε να αποδεχτούμε χοντρικά και με πολλές επι- φυλάξεις τα δεδομένα στα οποία αναφέρονται αυτοί οι «ορθολο- γιστές». Ναι, σήμερα ζούμε καλύτερα απ’ ό,τι οι πρόγονοί μας πριν από 10.000 χρόνια στη Λίθινη Εποχή· ακόμα και ο μέσος κρατούμενος στο Νταχάου (το ναζιστικό στρατόπεδο εργασίας , όχι στο Άουσβιτς, το στρατόπεδο εξόντωσης ) ζούσε πιθανόν ελά-