Προβλήματα στον παράδεισο

44 / ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ Εντούτοις θα πρέπει να προσθέσουμε τρεις διευκρινίσεις σε αυτή την άποψη του Jameson. Πρώτο, θα πρέπει να διορθώ- σουμε το σημειωτικό τετράγωνο * το οποίο προτείνει ο Jameson και του οποίου οι όροι είναι (1) οι εργαζόμενοι, (2) ο εφεδρικός στρατός των (προσωρινά) ανέργων, (3) οι (μονίμως) μη απασχο- λήσιμοι και (4) οι «πρώην εργαζόμενοι» 7 αλλά τώρα μη απασχο- λήσιμοι. Όμως δεν θα ήταν σωστότερο να τοποθετήσουμε στην τέταρτη κατηγορία τούς παρανόμως απασχολούμενους περι- λαμβάνοντας σε αυτούς τους απασχολούμενους στην παραοι- κονομία και στους τενεκεδομαχαλάδες μέχρι τις διάφορες μορ- φές δουλικής εργασίας; Δεύτερο, ο Jameson αποτυγχάνει να τονίσει με ποιο τρόπο αυτοί οι «αποκλεισμένοι» συχνά περιλαμ- βάνονται παρόλ’ αυτά στην παγκόσμια αγορά. Ας πάρουμε την περίπτωση του σημερινού Κονγκό. Πίσω από τη βιτρίνα των «πρωτόγονων εθνοτικών παθών» που έχουν ξεσπάσει και πάλι στην αφρικανική «καρδιά του σκότους», είναι εύκολο να διακρί- νουμε το περίγραμμα του παγκόσμιου καπιταλισμού. Μετά την πτώση του Mobutu το Κονγκό δεν υπάρχει πια ως ενιαίο κράτος που λειτουργεί. Ιδίως το ανατολικό τμήμα του είναι διαιρεμένο σε ποικίλες περιοχές υπό την εξουσία τοπικών πολεμάρχων, οι οποίοι ελέγχουν την περιοχή τους με στρατεύματα που κατά κανόνα περιλαμβάνουν μαστουρωμένα παιδιά. Ο κάθε πολέμαρ- χος έχει επιχειρηματικούς δεσμούς με μια ξένη εταιρεία ή έναν ξένο επιχειρηματικό όμιλο που εκμεταλλεύεται τον πλούτο, κυ- * Μέθοδος με την οποία χαρτογραφούνται οι λογικές συνδέσεις και δια- ζεύξεις και τα σχετικά κύρια γνωρίσματα ενός κειμένου. Υποδηλώνει ότι οι πιθανότητες για σημείωση σε ένα σημειωτικό σύστημα είναι πλουσιό­ τερες από το είτε/είτε της δυαδικής λογικής. Για παράδειγμα, οι έννοιες «μαύρο», «άσπρο», «μη μαύρο», «μη άσπρο» αποτελούν σημειωτικό τε- τράγωνο. (Σ.τ.Μ.)