Προβλήματα στον παράδεισο

ΔΙΑΓΝΩΣΗ HORS D’OEUVRE? / 43 Με άλλα λόγια στη συνεχιζόμενη διαδικασία της καπιταλιστι- κής παγκοσμιοποίησης η κατηγορία των ανέργων απέκτησε μια νέα ιδιότητα πέρα από την κλασική έννοια του «βιομηχα- νικού εφεδρικού στρατού». Στην κατηγορία των ανέργων θα πρέπει να συμπεριλάβουμε «εκείνους τους μεγάλους πληθυ- σμούς σε όλο τον κόσμο οι οποίοι, τρόπος του λέγειν, “απο- βλήθηκαν εκτός ιστορίας”, αποκλείστηκαν σκόπιμα από τα εκσυγχρονιστικά σχέδια του καπιταλισμού του Πρώτου Κό- σμου και διαγράφηκαν ως απελπιστικές ή οριστικά αθεράπευ- τες περιπτώσεις» 6 : τα λεγόμενα «αποτυχημένα κράτη» (Κον- γκό, Σομαλία), θύματα λιμού ή οικολογικών καταστροφών, άνθρωποι πιασμένοι στα δίχτυα ψευτοαρχαϊκών «εθνοτικών εχθροτήτων», αντικείμενα της φιλανθρωπίας και των Μη Κυ- βερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) ή (συχνά οι ίδιοι άνθρωποι) του «πολέμου εναντίον της τρομοκρατίας». Επομένως η κα- τηγορία των ανέργων θα πρέπει να διευρυνθεί για να περιλά- βει ευρύ φάσμα από τους προσωρινά ανέργους, τους ανθρώ- πους που δεν είναι πια απασχολήσιμοι και τους μόνιμα ανέρ- γους μέχρι τους ανθρώπους που ζουν σε τενεκεδομαχαλάδες και σε γκέτο άλλων ειδών (όλους εκείνους τους οποίους ο Marx απέρριπτε ως «λούμπεν προλεταριάτο»)· και τέλος ολό- κληρες περιοχές, πληθυσμούς και κράτη που έχουν αποκλει- στεί από την παγκόσμια καπιταλιστική διαδικασία, όπως οι κενοί χώροι στους αρχαίους χάρτες. Μήπως αυτή η διεύρυν- ση του κύκλου των «ανέργων» μάς επαναφέρει από τον Marx στον Hegel, μήπως ο «όχλος» επιστρέφει και καταλαμβάνει θέση στον ίδιο τον πυρήνα των αγώνων για χειραφέτηση; Αυ- τός ο επανακαθορισμός αλλάζει όλο τον «γνωστικό χάρτη» της κατάστασης. Το αδρανές φόντο της Ιστορίας γίνεται δυ- νητικός φορέας της πάλης για χειραφέτηση.