Υπογαία: Ένα ταξίδι στα βάθη της γης και του χρόνου

YΠΟΓΑΙΑ 14 είναι σε μεγάλο βαθμό αναλώσιμο στα μάτια των εταιρειών που έχουν το ορυχείο και των αγορών που το στηρίζουν: δεν είναι παρά ένα μικρό, ανειδίκευτο εργαλείο εξαγωγής, αντικαταστάσιμο όταν αποτυγχάνει ή φθείρεται. Το μετάλλευμα που ανεβάζουν οι άνθρωποι συνθλίβεται και τήκεται, κι ο πλούτος που δίνει γεμίζει τις τσέπες μετόχων σε μακρινές χώρες. Σε μια σπηλιά στα ριζά των ινδικών Ιμαλαΐων, όχι πολύ καιρό μετά τον Διαχωρισμό Πακιστάν-Ινδίας, μια νεαρή γυναίκα διαλογίζεται δεκάξι ώρες τη μέρα, για εβδομήντα πέντε ημέρες. Κάθεται ολότελα ασάλευτη καθώς διαλογίζεται, με εξαίρεση το στόμα της, που κινείται καθώς μουρμουράει μάντρα. Πιο συχνά βγαίνει τη νύχτα· όταν έχει αιθρία φαίνεται ο Γαλαξίας, να χύνεται στον ουρανό πάνω από τις βουνοκορφές. Ζει με νερό που πίνει με τις χούφτες από έναν ιερό ποταμό, και μ’ άγρια μούρα και φρούτα. Τα μάντρα, η μοναξιά και το σκοτάδι γεννούν τρόπους αντίληψης που της είναι νέοι, και βιώνει μια βαθιά αλλαγή στην οπτική της. Όταν τελικά ολοκληρώνει την «αναχώ- ρησή» της, νιώθει απέραντη σαν τους ουρανούς, παλιά όσο τα βουνά, άμορφη σαν το φως των αστεριών. Πριν από τριάντα χρόνια ένα αγόρι κι ο πατέρας του, χρησιμοποιώ­ ντας τη διχάλα ενός σφυριού, ξήλωσαν ένα σανίδι στο πάτωμα του σπιτιού απ’ όπου έμελλε σύντομα να φύγουν. Είχαν φτιάξει, σ’ ένα βάζο μαρμελάδας, μια χρονοκάψουλα. Το αγόρι είχε βάλει μες στο βάζο πράγματα και μηνύματα. Το μεταλλικό μοντέλο ενός βομβαρδι- στικού. Το περίγραμμα του αριστερού του χεριού με κόκκινο μελάνι πάνω σε λευκό χαρτί. Μια περιγραφή του εαυτού του για όποιον έβρι- σκε το βάζο – Αρκετά ψηλός για την ηλικία μου, κατάξανθα μαλλιά, σχεδόν άσπρα. Μεγαλύτερος φόβος μου ο πυρηνικός πόλεμος –, γραμμένη με μο- λύβι σε μια σελίδα σημειωματάριου. Ένα σταματημένο ρολόι με φωτει- νούς δείκτες και καντράν, γύρω από το οποίο του άρεσε να κλείνει τα χέρια του, για να βλέπει τους αριθμούς να λάμπουν. Ρίχνει μια χούφτα ρύζι στο βάζο για ν’ απορροφά την υγρασία, βιδώνει ερμητικά το με- ταλλικό καπάκι, το βάζει στην κρυψώνα του και καρφώνει ξανά το σανίδι. Βαθιά σ’ ένα ανενεργό ηφαίστειο ένα δίκτυο από σήραγγες έχει