Υλικός κόσμος

ΥΛΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 43 μα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τελευταία. Αποτελεί πρωτοπό- ρο παραγωγό ημιαγωγών; Όχι ακόμη. Γιατί; Εν μέρει, όπως θα δούμε, επειδή η διαδικασία μετατροπής της άμμου σε τσιπ πυριτίου είναι μια από τις πιο αδιανόητες επιτυ- χίες της μηχανικής. Μάλιστα, πολλές από τις τεχνικές που χρησιμο- ποιούμε για να παράγουμε τρανζίστορ, τόσο μικρά που μετριούνται σε άτομα, ακούγονται τόσο εξωφρενικές ώστε ξεπερνούν και την πιο πυρετώδη φαντασία. Ένας άλλος λόγος είναι ότι η Δύση θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της για να εμποδίσει την Κίνα να αποκτήσει προβάδισμα σε αυτή την τεχνολογία. Είναι αποφασισμένη να κρα- τήσει ζηλότυπα στα χέρια της τα πνευματικά δικαιώματα, τα εργαλεία της αλχημείας του 21ου αιώνα. Σε κάθε περίπτωση, όσο σύγχρονα κι αν ακούγονται όλα αυτά, η άμμος βρισκόταν πάντα στην καρδιά κάθε ριζοσπαστικής τεχνολογίας, πολύ προτού υποψιαστούμε καν την ύπαρξη των τσιπς πυριτίου. Τα κράτη ανταγωνίζονταν μεταξύ τους επί αιώνες για να ελέγξουν μια άλλη καινοτομία με βασικό συστατικό την άμμο, μια τεχνολογία που προίκιζε με βιονικές δυνάμεις αυτούς που τη χρησιμοποιούσαν. Η τεχνολογία αυτή ήταν το γυαλί. Όπως οι σημερινές κυβερνήσεις προσπαθούν να αναπτύξουν τις βιομηχανίες ημιαγωγών και ηλεκτρικών αυτοκινήτων, οι πρόγονοί τους επιδίδονταν σε κάθε κόλπο που μπο- ρούσαν, από τη βιομηχανική στρατηγική μέχρι τη βιομηχανική κλοπή, για να ελέγξουν το εμπόριο του γυαλιού. Με τον ίδιο τρόπο που οι σημερινοί Δυτικοί επιστήμονες απαγορεύεται να μεταδώσουν τα μυστι- κά τους στην Ασία, κάτι παρόμοιο ίσχυε και για τους τεχνίτες του Μου- ράνο, τους πρώτους που κατάφεραν να κατασκευάσουν πραγματικά διαφανές, λεπτό, πανέμορφο γυαλί. Τιμωρία τους, αν προσπαθούσαν να διαφύγουν από το νησί εκείνο στη λιμνοθάλασσα της Βενετίας, ήταν ο θάνατος. Όταν ανακάλυψε το μυστικό πίσω από το όμορφο, κρυστάλλινο γυαλί, με τη βοήθεια τεχνιτών που έφυγαν κρυφά από το Μουράνο, ο Άγγλος υαλουργός Τζορτζ Ρέιβενσκροφτ και οι εργάτες του αρνή- θηκαν να αποκαλύψουν το μυστικό συστατικό (πράγμα που είχε μεν νόημα από εμπορικής πλευράς την εποχή εκείνη, αλλά εκ των υστέ-