Υλικός κόσμος

ΥΛΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ 37 στόμα. Μάλιστα, θα είχε σίγουρα πεθάνει αν η τύχη δεν του είχε χα- μογελάσει. Κατά την επιστροφή, καθώς περνούσε από την πιο άνυδρη περιοχή του πλανήτη, όπου μπορεί να μη σημειωθεί βροχόπτωση για δεκαετίες ολόκληρες, οι ουρανοί άνοιξαν αναπάντεχα, κι εκείνος και η ομάδα του κατάφεραν να αναπληρώσουν τις προμήθειές τους σε νερό. Μερικές εβδομάδες αργότερα, ο τυχερός Γερμανός και η κατάκο- πη ομάδα του βρήκαν ασφάλεια. Και οι αναφορές τους για το ταξίδι ήταν τόσο τρομακτικές ώστε κανείς δεν το αποτόλμησε τα επόμενα πενήντα χρόνια. Αρκεί μια ματιά στις εικόνες που μεταδίδουν οι δορυφόροι για να καταλάβουμε τι συνάντησε στην περιοχή εκείνη: μακριές, παράλληλες αμμοθίνες από τον βορρά προς τον νότο, που χωρίζονταν μεταξύ τους από επίπεδους διαδρόμους, ευθείς σαν ρωμαϊκές οδούς. Οι κάθετοι αυτοί σχηματισμοί, αποτέλεσμα των επικρατούντων ανέμων, αποκα- λούνται επιμήκεις αμμοθίνες – seif dunes, που στα αραβικά σημαίνει σπαθί – και κάποιοι έχουν μήκος πάνω από εκατόν πενήντα χιλιόμετρα. Υπάρχει μια ομοιομορφία, μια συμμετρία ανάμεσά τους. Το μόνο πρό- βλημα είναι πως τη στιγμή που θα δεις τη φωτογραφία τους θα είναι ήδη παρωχημένη. Οι αμμοθίνες μετακινούνται συνεχώς και κατατρώνε ό,τι βρουν στον δρόμο τους. Ο Ηρόδοτος έγραψε κάποτε για έναν Πέρση βασιλιά που έστειλε έναν στρατό να διασχίσει την έρημο. Λίγο αφότου αυτός μπήκε στη Μεγάλη Αμμώδη Θάλασσα, τον έπληξε μια αμμοθύελλα και κανείς δεν τον ξαναείδε ποτέ. Κάθε τόσο, οι αρχαιολόγοι παρουσιάζουν ευ- ρήματα που υποτίθεται ότι προέρχονται από τον χαμένο αυτό στρατό. Αλλά η θέα των εν λόγω αμμοθινών από ψηλά δεν αποδίδει την πραγματική αίσθηση του να στέκεσαι στη βάση τους. Υπάρχει λόγος που πολλοί από τους πρώτους εξερευνητές τις περιέγραψαν ως ζωντα- νούς οργανισμούς. «Μεγαλώνουν» έγραψε ο Ραλφ Μπάγκνολντ, Βρετανός που εξερεύ- νησε τη Σαχάρα τη δεκαετία του 1930. «Κάποιες… ζουν ανεξάρτητες, διατηρούν το σχήμα τους καθώς μετακινούνται και μπορούν ακόμα και να αναπαραχθούν». 5 Μερικές φορές, οι αμμοθίνες πέφτουν σε γκρεμούς και σχηματίζουν