Βελονιές της πρωτοπορίας

B E L L E É P O Q U E 29 καιωμάτων της γυναίκας, καθώς και των εργασιακών δικαιωμάτων. Όσοι δούλευαν στα ατελιέ της απολάμβαναν ιδανικές συνθήκες εργασίας, αποδοχών και ιατρικής φροντίδας. Δοξάστηκε σχεδόν από όλους τους κατοπινούς σχεδιαστές μόδας, ενώ ο Κριστιάν Ντιόρ θα δήλωνε: «Κανένας άλλος δεν ανέβασε τόσο ψηλά την τέχνη της ραπτικής όσο η Μαντλέν Βιονέ». «Εγώ είμαι η νέα γυναίκα, που θα ψηφίζω και θα καπνίζω…» (φοξ τροτ του 1908) Οι πολυτελείς δημιουργίες των μεγάλων μόδιστρων της μπελ επόκ αφορούσαν έναν μικρό κύκλο από πλούσιες ή διάσημες κυρίες, οι οποίες είχαν τη δυνατότητα να αντεπεξέλθουν στο υψηλό κόστος τους. Οι περισσότερες γυναίκες έφτιαχναν μόνες τους ρούχα στις ποδοκίνητες ραπτομηχανές τους ή ράβονταν sur mesure* στα μο- διστράδικα. Κάποιες αστές ξεκίνησαν δειλά να ψωνίζουν από μο- ντέρνα πολυκαταστήματα, όπως τα Bon Marché, Printemps και Galeries Lafayette στο Παρίσι, αλλά και το Selfridges στο Λονδίνο, το οποίο άνοιξε τις πύλες του το 1909, προσελκύοντας πάνω από εκατό χιλιάδες επισκέπτες τις πρώτες ημέρες της λειτουργίας του. Ήταν η αρχή της μαζικής παραγωγής γυναικείων ενδυμάτων: Κοπιάροντας τα πιο εμπορικά κομμάτια των σχεδιαστών σε φθη- νότερες εκδοχές, το μαζικό φαινόμενο της μόδας έγινε η κατανα- λωτική συλλογική μίμηση μιας ήδη εφαρμοσμένης καινοτομίας. Το στιλ , αντίθετα, λειτούργησε ανέκαθεν ως έκφραση της ατο- μικότητας∙ ήταν το στοιχείο που έκανε κάποια να ξεχωρίζει με το γούστο της, ακόμα και αν δεν είχε τη δυνατότητα να ντυθεί στους μεγάλους οίκους. Αυτός ήταν κι ο βασικός κανόνας μιας νεαρής,