Τσάι στη Σαχάρα

P A U L B O W L E S 18 ποτέ να τους συμβουλεύεται. Ακόμα και κατά τη διάρκεια των σύντομων περιόδων που οι ζωές τους είχαν μια στα­ θερότητα, οι οποίες δεν ήταν πολλές από τον γάμο τους και μετά, εδώ και δώδεκα χρόνια, αρκούσε να εντοπίσει κάπου ένα χάρτη για να αρχίσει να τον μελετάει με πάθος κι έπειτα, ως συνήθως, ξεκινούσε να σχεδιάζει κάποιο καινούργιο, απίθανο ταξίδι, που ορισμένες φορές γινόταν τελικά πραγματικότητα. Δεν θεωρούσε τον εαυτό του του­ ρίστα ∙ ήταν ταξιδιώτης. Η διαφορά έχει να κάνει εν μέρει με τον χρόνο, εξηγούσε. Ενώ ο τουρίστας λαχταρά να γυ­ ρίσει σπίτι του έπειτα από μερικές εβδομάδες ή μήνες, ο ταξιδιώτης, καθώς δεν ανήκει σε ένα μέρος περισσότερο απ’ ό,τι σε κάποιο άλλο, κινείται αργά, για χρόνια, από το ένα σημείο της γης στο άλλο. Και πράγματι, του ήταν δύ­ σκολο να πει, ανάμεσα στους πολλούς τόπους όπου είχε ζήσει, πού ακριβώς είχε νιώσει περισσότερο σαν στο σπίτι του. Πριν από τον πόλεμο ήταν η Ευρώπη και η Μέση Ανατολή, στη διάρκεια του πολέμου οι Δυτικές Ινδίες και η Νότια Αμερική. Κι εκείνη τον συνόδευε, χωρίς να επα­ ναλαμβάνει τα παράπονά της πολύ συχνά ή πολύ έντονα. Σε αυτό το ταξίδι είχαν μόλις διασχίσει τον Ατλαντικό πρώτη φορά από το 1939, με αρκετές αποσκευές και την πρόθεση να μείνουν όσο το δυνατό πιο μακριά από τα μέρη που είχε περάσει ο πόλεμος. Γιατί, όπως υποστήριζε, άλλη μια σημαντική διαφορά ανάμεσα στον τουρίστα και τον τα­ ξιδιώτη είναι ότι ο πρώτος αποδέχεται τον δικό του πολιτισμό δίχως να τον αμφισβητεί, ενώ ο ταξιδιώτης τον συγκρίνει πάντα με άλλους πολιτισμούς και απορρίπτει τα στοιχεία που