Το ξέφωτο

34 ΤΑΤΙΑΝΑ ΑΒΕΡΩΦ στο πλακόστρωτο της εσωτερικής αυλής – απαραίτητο αρ- χιτεκτονικό στοιχείο σε όλα τα μεγάλα αρχοντικά. Έτσι χτί- ζονταν τότε τα αρχοντικά, γιατί ήταν χρόνια δύσκολα και υπήρχαν ληστές στα βουνά. Πρώτα έβρισκαν την πηγή και ύστερα έβαζαν τα θεμέλια του αρχοντικού. Το νερό ήταν ζωή. Χωρίς νερό δεν θα μπορούσαν να αντέξουν σε πολιορκία,μα και σε καιρό ειρήνης θα έπρεπε να πηγαινοέρχονται από τις βρύσες του χωριού – πράγμα άτοπο ή κι επικίνδυνο για τους αρχόντους και τους πολύ πλούσιους. Έτσι, γύρω απ’ την πηγή έχτιζαν τη βρύση, την πλακόστρωτη αυλή, τους στά- βλους για τα άλογα και τα ζώα της οικογένειας και ύστερα ύψωναν ολόγυρα τους πέτρινους τοίχους, τις ξύλινες σκάλες, τους ορόφους, τα δωμάτια και τις σάλες του αρχοντικού. Κάγκελα χοντρά σε όλα τα παράθυρα – από τον πρώτο όρο- φο και πάνω, γιατί στο ισόγειο δεν υπήρχαν παράθυρα κα- νονικά, μονάχα λίγα ανοίγματα μικρά σαν πολεμίστρες. Και τέλος, το φρούριο όλο σφάλιζε με μια βαριά ξύλινη πόρτα (μία και μόνο για μεγαλύτερη ασφάλεια), επενδυμένη με μεγάλα καρφιά για να μην μπορεί το τσεκούρι του εχθρού να πιάσει στο ξύλο.Τριπλοί σιδερένιοι σύρτες ασφάλιζαν από μέσα την πόρτα και ένα ξύλινο μάνταλο, χοντρό σαν κορμός δέντρου.Μεγάλη πόρτα, ψηλή, περνούσες χωρίς να ξεκαβα- λικέψεις. Διάπλατα ήταν τώρα ανοιγμένη η μεγάλη δίφυλλη πόρτα, ξεχασμένες οι σκέψεις για κινδύνους και ληστές. Η οικογέ- νεια διέσχισε βιαστικά το σκεπαστό πλακόστρωτο, όρμησε έξω στο καλντερίμι και λούστηκε ξαφνικά στο αστραφτερό