To παιχνίδι της φιλοσοφίας (Πώς τα παιδιά μάς βοηθούν να κατανοήσουμε τον κόσμο)

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ 46 τον από τη ζωή σας. Και όταν το κάνετε, πείτε του ότι μπορεί, θα μπορούσε παρακαλώ, και θαπρέπει να του κάνει μαθήματα γλώσ­ σας ένα νήπιο, αφού μιλάει χειρότερα από αυτό. * * * Ας επανέλθουμε όμως σταδικαιώματα. Τι είναι ακριβώς ταδικαιώ­ ματα; Δύσκολο να απαντήσει κανείς. Το κουβεντιάσαμε αυτό μια μέρα με τον Χανκ. Εκείνος ήταν οκτώ ετών και όλο το απόγευμα τακτοποιούσε το δωμάτιό του. Με φώναξε να δω την πρόοδό του. «Τι λες τώρα! Ωραίο φαίνεται» είπα. «Ευχαριστώ! Τα μάζεψα σχεδόν όλα». «Και πού έβαλες τα δικαιώματά σου;» τον ρώτησα. «Τι εννοείς;» «Τα δικαιώματά σου – όπως το δικαίωμά σου πάνω στον Τι­ γρούλη. Πού είναι;» «Αυτό δεν το μάζεψα» είπε ο Χανκ. «Είναι μέσα μου». «Αλήθεια; Πού; Στην κοιλιά σου;» «Όχι» είπε ο Χανκ. «Δεν είναι σε κάποιο συγκεκριμένο σημείο. Απλώς, είναι μέσα μου». «Και γιατί δεν το βγάζεις; Μη σε βαραίνει κιόλας». «Δεν είναι κάτι που μπορείς να το βγάλεις» είπε ο Χανκ. «Δεν μπορείς καν να το πιάσεις στα χέρια σου». «Ούτε κι άμα ρευτείς;» ρώτησα. «Όχι» είπε ο Χανκ. «Τα δικαιώματα δεν βγαίνουν με το ρέψιμο». Κι έπειτα έφυγε. Άρα δεν βγάλαμε άκρη τελικά με το τι είναι τα δικαιώματα, πέρα από το ότι δεν βγαίνουν με το ρέψιμο. Όμως εγώ μπορώ να ολοκληρώσω αυτό το καθήκον. Ο Χανκ είχε καταλάβει τη μισή αλήθεια. Τα δικαιώματα δεν είναι κάτι που μπορείς να κρατήσεις στα χέρια σου. Αλλά ούτε και μέσα σου εί­ ναι. Τα δικαιώματα είναι σχέσεις.