Το καλοκαίρι

Τ Ο Κ Α Λ Ο Κ Α Ι Ρ Ι 17 υποκριτής εκδότης που έβγαζε μόνο μπεστ σέλερ, ίδια και απαράλλαχτα όλα, αλλά αρνιόταν να πιστέ­ ψει ότι ο εκδοτικός κόσμος είχε εξελιχθεί πια σε ερ­ γοστάσιο σαπουνιών· ήταν ο κομφορμιστής εκδότης του μεγάλου εκδοτικού συγκροτήματος που όμως χάριζε πετσέτες θαλάσσης με πρωτοποριακά και μαχητικά σλόγκαν. Γέλασα με την καρδιά μου, και όχι μόνο για να ευχαριστήσω τον Λέλο. «Ξέρεις ποια είναι η μεγαλύτερή μου φιλοδοξία;» αστειεύτηκα. «Να πεθάνω μαζί σου, να επισφραγί­ σω με τον θάνατό μου τον δεσμό της φιλίας μας, όπως έκανε ο Καμύ με τον Γκαλιμάρ». Η κουβέντα συνεχίστηκε, εγώ όμως έμεινα με το μυαλό καρφωμένο σ’ εκείνο το μυθιστόρημα που δεν έλεγε να τελειώσει. Δεν ήταν τόσο ότι μου έλει­ πε η έμπνευση όσο η αυτοπεποίθηση. Η αυτοπε­ ποίθηση είναι το κύριο όπλο του συγγραφέα. Πε­ ρισσότερο κι από το ταλέντο, αυτό που μετράει είναι το να θεωρείς τον εαυτό σου ταλαντούχο. Να είσαι πεπεισμένος ότι όλο το σύμπαν είναι με το μέρος σου, ότι σε στηρίζει. Για να γράψω έστω και μια αράδα έπρεπε να νιώσω πως με παρακινούσαν όχι μόνο η μούσα ή ο εκδότης μου, προφανώς, αλλά – για να περιοριστώ στο γραφείο μου στη Ρώμη– κάθε φύλλο του κισσού που σκαρφάλωνε στο μπαλκόνι μου, κάθε ριπή του ανέμου που τρύπωνε από την