Το ελληνικό όνειρο

TO ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΟΝΕΙΡΟ 20 Τέλος, αν εισαγάγουμε στην ανάλυσή μας ένα σύγχρονο στοιχείο, το γεγονός πως η επιτυχία ενός κράτους δεν είναι πλέον απόρροια του εδαφικού του μεγέθους, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, αλλά της οικονομικής του ισχύος, τότε έχουμε έναν παραπάνω λόγο να θεωρήσουμε τον απολογισμό ως θε- τικό. Και αυτό γιατί, παρά το τεράστιο σοκ της κρίσης, η Ελλά- δα είναι μια από τις πιο ευημερούσες κοινωνίες του κόσμου, καθώς συγκαταλέγεται χοντρικά στις 40 πιο πλούσιες και ανε- πτυγμένες. Αν, τέλος, συγκρίνουμε τις οικονομικές δυνατότη- τες της Ελλάδας το 1821 (μια φτωχή και περιθωριακή επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, πολύ πιο ασήμαντη τότε, για παράδειγμα, από τη Συρία ή την Αίγυπτο) με τη σημερινή της θέση, το συμπέρασμά μας ενισχύεται ακόμα περισσότερο. Καταλήγω επομένως πως με βάση δύο απλά κριτήρια, του «τελικού» (δηλαδή σημερινού) αποτελέσματος σε σχέση τόσο με τις προσδοκίες της εποχής όσο και τη θέση της χώρας τότε, ο Πόλεμος της Ανεξαρτησίας μόνο ως ένα εντυπωσιακά επι- τυχημένο εγχείρημα μπορεί να κριθεί. Ο απολογισμός, με άλλα λόγια, είναι θετικός, περισσότερο θετικός από όσο θα μπορούσαν να φανταστούν οι πρωτεργάτες και οι αγωνιστές του ’ 21 , αλλά και οι επόμενες γενιές. Υπό αυτή την έννοια, θα συμφωνήσω λοιπόν πως ξεπερά- σαμε τις εθνικές προσδοκίες της εποχής εκείνης και κατά μία εκδοχή καταφέραμε και ξεπεράσαμε και τα όρια της λογικής. Και θα συμφωνήσω, χωρίς διάθεση υπερβολής, πως το επί-