Το ελληνικό όνειρο

Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ 19 τα της εποχής. Ο αντίλογος εδώ βέβαια είναι πως η σημερινή Ελλάδα θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη, πλουσιότερη και πιο ισχυρή από ό,τι είναι σήμερα. Ο μαξιμαλισμός όμως δύ- σκολα μπορεί να αποτελέσει ικανό κριτήριο τέτοιων κρίσεων, γιατί στη βάση αυτή τίποτα δεν είναι επιτυχημένο. Τα πάντα υπολείπονται σε σχέση με κάποιον μεγαλύτερο στόχο. Επιπλέον, αν εξετάσουμε το πώς εξελίχθηκε ο κόσμος τα τελευταία 200 χρόνια, θα διαπιστώσουμε πως η πιο σημα- ντική ίσως τάση υπήρξε η αντικατάσταση των πολυεθνικών αυτοκρατοριών από εθνικά κράτη, με τελευταίους βέβαια απόηχους την κατάρρευση των αποικιακών αυτοκρατοριών μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και την πτώση της Σο- βιετικής Ένωσης, που με τον δικό της τρόπο ήταν κι αυτή μια πολυεθνική αυτοκρατορία. Αυτή υπήρξε μια πραγματικά σα- ρωτική εξέλιξη, αφού πλέον ο κόσμος σήμερα αποτελείται αποκλειστικά από έθνη-κράτη, δηλαδή από τα μορφώματα εκείνα τα οποία είναι προϊόντα της ιδεολογίας που άρχισε να πρωτοεμφανίζεται με την Αμερικανική και τη Γαλλική Επανάσταση, δηλαδή τον δημοκρατικό εθνικισμό. Και εδώ πρέπει να σημειώσουμε πως αυτές οι ιδέες εισήχθησαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από ανθρώπους οι οποίοι αυτο- προσδιορίστηκαν ως Έλληνες. Με άλλα λόγια, ο Πόλεμος της Ανεξαρτησίας ήταν ένα γεγονός στην αρχή ενός ιστορικού κύματος τεράστιας εμβέλειας, στην αιχμή δηλαδή των ιδεο- λογικών και πολιτικών διεργασιών της εποχής.