Το δεύτερο φύλο

ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ | 69 θηκε ότι το ανθρώπινο είδος αποτελούσε μια αντιφύση, ήταν ενάντια στη φύση κατά κάποια έννοια. Η έκφραση δεν είναι απόλυτα σωστή, γιατί ο άνθρωπος δεν μπορεί να αρνηθεί το καθορισμένο, το καθιστά όμως αλη­ θινό με τον τρόπο με τον οποίο το αποδέχεται. Η φύση για αυτόν δεν υπάρχει παρά μόνο όταν ελέγχεται ξανά από τη δραστηριότητά του, ούτε η ίδια του η φύση δεν εξαιρείται. Όπως για την επιρροή της γυναίκας στον κόσμο, έτσι και για τη λειτουργία της αναπαραγωγής δεν μπορούμε να υπολογίσουμε συγκεκριμένα και πόσο πολύ την επιβαρύνει. Στα ζώα η σχέση μητρότητας και ατομικής ζωής ρυθμίζεται φυσιολογικά από τον κύκλο της σεξουαλικής έξαψης και τις εποχές, στη γυναίκα είναι απροσδιόριστη. Μόνο η κοινωνία μπορεί να την προσδιορίσει. Η υποδούλωση της γυναί­ κας στο είδος εξαρτάται λίγο πολύ από τον αριθμό των τοκετών που απαι­ τεί η κοινωνία και από τις υγειονομικές συνθήκες που ισχύουν για την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Έτσι, αν μπορούμε να πούμε ότι στα ανώτερα ζώα η ατομική ύπαρξη επιβάλλεται με επιτακτικότερο τρόπο στα αρσενικά απ’ ό,τι στα θηλυκά, στο ανθρώπινο είδος οι ατομικές «δυνατότητες» εξαρ­ τώνται από την οικονομική και κοινωνική κατάσταση. Δεν συμβαίνει όμως πάντα τα ατομικά προνόμια να χαρίζουν στο αρσε­ νικό την ανωτερότητα στο είδος. Το θηλυκό, με τη μητρότητα, ξανακερδίζει ένα είδος αυτονομίας. Μερικές φορές επιβάλλει την κυριαρχία του, όπως, για παράδειγμα, στην περίπτωση των πιθήκων που μελέτησε ο Τζούκερμαν, αλλά τις περισσότερες φορές οι δυο σύντροφοι ζουν τελείως ξεχωριστά, το λιοντάρι μοιράζεται εξίσου με τη λέαινα τις οικογενειακές υποχρεώσεις. Η ανθρώπινη κατάσταση ακόμα και στην περίπτωση αυτή δεν επιτρέπει κα­ νενός είδους υποβιβασμό: οι άνθρωποι δεν προσδιορίζονται εξαρχής ως ξεχωριστά άτομα. Ποτέ οι άντρες και οι γυναίκες δεν έχουν συγκρουστεί ως μεμονωμένα άτομα. Το ζευγάρι αποτελεί ένα αρχέγονο mitsein· και εμφανίζεται πάντα ως σταθερό ή προσωρινό στοιχείο μιας ευρύτερης κοι­ νότητας. Ποιο από τα δύο μέλη του ζευγαριού είναι πιο απαραίτητο για το είδος, το αρσενικό ή το θηλυκό, στις κοινωνίες αυτές; Στο επίπεδο των γαμετών, των βιολογικών λειτουργιών της συνουσίας και της κύησης, το αρσενικό στοιχείο δημιουργεί με απώτερο σκοπό τη διατήρηση ή τη διαι­ ώνιση του είδους, ενώ το θηλυκό διατηρεί ή διαιωνίζει με απώτερο σκοπό τη δημιουργία. Πώς αντιλαμβάνεται η κοινωνία αυτόν το διαχωρισμό; Για τα είδη που προσκολλώνται σε ξένους οργανισμούς ή σε υποστρώματα, για τα είδη στα οποία η φύση παρέχει τροφή άκοπα και σε αφθονία, ο ρόλος του αρσενικού περιορίζεται στη γονιμοποίηση. Όταν πρέπει να στήσει καρ­ τέρι, να κυνηγήσει, να αγωνιστεί για να εξασφαλίσει την απαραίτητη για τα μικρά τροφή, πολλές φορές το αρσενικό συνεισφέρει στη συντήρησή τους·