Το δεύτερο φύλο

ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ | 49 χισμού που πραγματοποιήθηκαν σε ενήλικα ζώα οδήγησαν στη σύγχρονη θεωρία της σεξουαλικότητας: στα αρσενικά και θηλυκά σπονδυλωτά το σώμα είναι πανομοιότυπο και μπορεί να θεωρηθεί ουδέτερο· αυτό που του προσδίδει τα σεξουαλικά χαρακτηριστικά γνωρίσματά του είναι η επίδρα­ ση των γονάδων. Ορισμένες από τις ορμόνες που εκκρίνονται λειτουργούν ως διεγερτικοί, και άλλες ως ανασταλτικοί παράγοντες. Η φύση των γεν­ νητικών οργάνων είναι σωματική, και η εμβρυολογία αποδεικνύει ότι η αρχικά αμφισεξουαλική ή ερμαφρόδιτη αυτή φύση προσδιορίζεται επακρι­ βώς από την επίδραση των ορμονών. Η διασεξουαλικότητα εμφανίζεται όταν δεν έχει επιτευχθεί ορμονική ισορροπία και δεν έχει σαφώς ολοκλη­ ρωθεί καμιά από τις δυο λανθάνουσες σεξουαλικές ικανότητες. Οι αρσενικοί και θηλυκοί οργανισμοί, οι οποίοι έχουν εξίσου διανεμη­ θεί στο είδος και έχουν με ανάλογο, παρόμοιο τρόπο εξελιχτεί, μόλις ολο­ κληρωθεί ο σχηματισμός τους εμφανίζονται ως απόλυτα συμμετρικοί. Χα­ ρακτηρίζονται και οι δυο από την παρουσία αδένων που παράγουν γαμέτες, ωοθηκών ή όρχεων, και η διαδικασία σπερματογένεσης και ωογένεσης είναι επίσης, όπως έχουμε ήδη δει, παρεμφερής. Οι εκκρίσεις αυτών των αδένων διοχετεύονται σε έναν περισσότερο ή λιγότερο περίπλοκο αγωγό, αναλόγως της ιεραρχίας του είδους: το θηλυκό ή αφήνει το ωάριο να βγει απευθείας από τον ωαγωγό της ωοθήκης ή, προτού το αποβάλει, το κρατά­ ει στην κλοάκη ή σε ένα είδος διαφοροποιημένης μήτρας· το αρσενικό αφήνει το σπέρμα έξω ή είναι εφοδιασμένο με όργανο συνουσίας που επιτρέπει στο σπέρμα να διεισδύσει στο εσωτερικό του θηλυκού. Συνεπώς, αρσενικά και θηλυκά εμφανίζονται στατιστικά ως δύο τύποι που αλληλο­ συμπληρώνονται. Για να διαπιστωθεί η ιδιαιτερότητά τους, πρέπει να με­ λετηθούν από λειτουργική σκοπιά. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να δώσουμε μια γενικά αξιόπιστη περιγραφή της έννοιας του θηλυκού. Δεν αρκεί να ορίσουμε το θηλυκό ως φορέα ωαρίων και το αρσενικό ως φορέα σπερματοζωαρίων, γιατί η σχέση οργα­ νισμού και γονάδων είναι εξαιρετικά ευμετάβλητη. Αντίθετα, η διαφορο­ ποίηση των γαμετών δεν επηρεάζει άμεσα το σύνολο του οργανισμού. Κάποτε επικρατούσε η άποψη ότι το ωάριο, καθώς είχε μεγαλύτερο όγκο, κατανάλωνε μεγαλύτερη ζωτική δύναμη από το σπερματοζωάριο. Το τελευ­ ταίο όμως εκκρίνεται σε απείρως μεγαλύτερες ποσότητες, οπότε η ανάλω­ ση δυνάμεων εξισορροπείται στα δύο φύλα. Επικρατούσε η τάση να θεω­ ρείται η σπερματογένεση παράδειγμα ασωτίας, ενώ αυτή των ωαρίων πα­ ράδειγμα οικονομίας. Αλλά και στο φαινόμενο αυτό παρατηρείται παράλο­ γη αφθονία: η πλειονότητα των ωαρίων δεν γονιμοποιείται ποτέ. Ούτως ή άλλως οι γαμέτες και οι γονάδες δεν αντιπροσωπεύουν τον μικρόκοσμο