Το δεύτερο φύλο

ΠΕΠΡΩΜΕΝΟ | 41 αυτό να διαθέτει κάποια συγκεκριμένη δομή. Ο Σαρτρ, στο Είναι και το μηδέν, σχολιάζει το αξίωμα του Χάιντεγκερ σύμφωνα με το οποίο ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος σε θάνατο, επειδή ακριβώς είναι πεπερασμένο ον. Αποδεικνύει ότι θα ήταν δυνατή μια πεπερασμένη και συγχρόνως απεριό­ ριστη χρονικά ύπαρξη, ωστόσο, αν στην ανθρώπινη ζωή δεν υπήρχε ο θάνατος, η σχέση του ανθρώπου με τον κόσμο και με τον ίδιο τον εαυτό του θα διαταρασσόταν τόσο βαθιά, ώστε το συμπέρασμα «ο άνθρωπος είναι θνητός» κάθε άλλο παρά εμπειρική αλήθεια αποδεικνύεται: αθάνατος, ο άνθρωπος δεν θα ήταν πλέον ό,τι ονομάζουμε άνθρωπο. Ένα από τα βασι­ κά χαρακτηριστικά του πεπρωμένου του είναι ότι η πορεία της πρόσκαιρης ζωής του δημιουργεί πίσω του και μπροστά του ένα ατέλειωτο παρελθόν και μέλλον. Η διαιώνιση συνεπώς του είδους μοιάζει συνακόλουθο της περιορισμένης του ατομικότητας· και έτσι μπορούμε να θεωρήσουμε το φαινόμενο της αναπαραγωγής οντολογικά βάσιμο. Πρέπει όμως να μείνου­ με εκεί: η διαιώνιση του είδους δεν συνεπάγεται και τη διαφοροποίηση των φύλων. Να βιώνεται από τους ανθρώπους με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του συγκεκριμένου ορισμού της ύπαρξης, ας γίνει αποδεκτό. Μια συνείδηση όμως χωρίς σώμα, ένας αθάνατος άνθρωπος, είναι κάτι αυστηρά αδιανόητο, ενώ μπορούμε να διανοηθούμε μια κοινωνία που αναπαράγεται με παρθενογένεση ή μια κοινωνία ερμαφρόδιτων. Όσο για τον ρόλο των δύο φύλων, οι απόψεις ποικίλλουν. Στην αρχή στερούνταν κάθε επιστημονικής βάσης, αντικατόπτριζαν απλώς κοινωνικούς μύθους. Πολλά χρόνια επικρατούσε η άποψη, επικρατεί ακόμη σε ορισμέ­ νες πρωτόγονες μητριαρχικές κοινωνίες, ότι ο πατέρας δεν παίζει κανένα ρόλο στη σύλληψη του παιδιού. Πίστευαν ότι οι κάμπιες των προγόνων διείσδυαν στην κοιλιά της μητέρας με τη μορφή ζωντανών σπερμάτων. Με τον ερχομό της πατριαρχίας το αρσενικό διεκδικεί έντονα τους απογόνους του, είναι βέβαια αναγκασμένο να αναγνωρίσει κάποιον αναπαραγωγικό ρόλο και στη γυναίκα, αλλά το μόνο που παραδέχεται είναι ότι η μητέρα απλώς κουβαλάει μέσα της και τρέφει τον ζωντανό σπόρο. Μοναδικός δη­ μιουργός είναι ο πατέρας. Ο Αριστοτέλης πιστεύει ότι το έμβρυο παράγεται από την ένωση σπέρματος και εμμήνων· στη συνένωση αυτή η γυναίκα δεν παρέχει παρά μόνο το παθητικό υλικό, ενώ η δύναμη, η ενέργεια, η κίνηση, η ζωή αποδίδονται στο αρσενικό συστατικό. Αυτό είναι επίσης και το αξί­ ωμα του Ιπποκράτη, ο οποίος αναγνωρίζει δύο είδη σπόρων, τον αδύναμο ή θηλυκό και τον δυνατό ή αρσενικό. Η θεωρία του Αριστοτέλη ίσχυσε σε όλη τη διάρκεια του Μεσαίωνα ως και τη νεότερη ακόμα εποχή. Στο τέλος του 17ου αιώνα ο Χάρβεϊ, σκοτώνοντας μερικά θηλυκά σκυλιά λίγο μετά το ζευγάρωμά τους, ανακάλυψε στις σάλπιγγες της μήτρας θυλάκια τα οποία