Το δέρμα

ντια της για να γλιστράει καλύτερα, έχυναν ποτάμια μπριγιαντί- νη στην παλάμη τους, έτριβαν και ίσιωναν τις άγριες κόμες λες κι έκαναν μασάζ στους ασθενείς τους. Μπουλούκια ρακένδυτα παιδιά, στα γόνατα μπρος στα ξύλι- νά τους κασελάκια με την επίστρωση από φλοίδες σεντέφι, κο- χύλια και γυαλιά καθρέφτη, χτυπούσαν τα κασελάκια στο καπά- κι με το πλάι της βούρτσας τους ξεφωνίζοντας: «Λουστράκος! λουστράκος! shoe-shine! shoe-shine!», και στο μεταξύ, με το ξέσαρκο αχόρταγο χέρι τους άδραχναν στον αέρα μιαν άκρη από το παντελόνι των νέγρων φαντάρων που περνούσαν λικνίζοντας τους γοφούς τους. Ομάδες μαροκινοί στρατιώτες έστεκαν κου- κουβισμένοι στην αράδα πλάι στους τοίχους, τυλιγμένοι στις σκούρες χλαίνες τους, βλογιοκομμένοι, με τα κίτρινα μάτια να λάμπουν βαθιά μέσα στις σκοτεινές και ρυτιδιασμένες κόγχες τους, εισπνέοντας με τα ξαναμμένα τους ρουθούνια τη στεγνή μυρωδιά που πλανιόταν στον σκονισμένο αέρα. Γυναίκες πελιδνές, σπασμένες, με μπογιατισμένα χείλια, με ρουφηγμένα μάγουλα παστωμένα κοκκινάδι, φριχτές κι αξιο- θρήνητες, είχαν πιάσει πόστα στις γωνίες των σοκακιών προ- σφέροντας στους διαβάτες την ελεεινή πραμάτεια τους: αγόρια και κορίτσια οχτώ με δέκα χρόνων, που οι στρατιώτες –Mαροκι- νοί, Iνδοί, Aλγερινοί, Mαλγάσιοι– τα πασπάτευαν ανασηκώνο- ντας το φουστάνι τους ή χώνοντας το χέρι ανάμεσα στα κουμπιά των κοντών παντελονιών τους. Οι γυναίκες ξεφώνιζαν: «Two dollars the boys, three dollars the girls!».* «Πες μου ειλικρινά, θα σ’ άρεσε ένα κοριτσάκι των τριών δο- λαρίων» έλεγα στον Τζακ. «Shut up, Μαλαπάρτε». «Δεν είναι κι ακριβό ένα κοριτσάκι για τρία δολάρια. Στοιχί- ζει πολύ παραπάνω από ένα κιλό αρνίσιο κρέας. Είμαι σίγουρος [ 21 ] * Αγγλικά στο πρωτότυπο: Δύο δολάρια τ’ αγόρια, τρία δολάρια τα κο- ρίτσια!