TI EΙΠΕ ΣΤ’ ΑΛΗΘΕΙΑ Ο ΝΙΤΣΕ
[ 20 ]
ένας επιφανής μελετητής, η ζωή του
είναι
λογοτεχνία.
2
Πράγματι, ο
άνθρωπος Νίτσε δημιούργησε τον συγγραφέα Νίτσε, αλλά είναι ο
συγγραφέας που μας φαίνεται πιο αληθινός. Στις σελίδες που ακο
λουθούν, επομένως, δεν πρόκειται να μας απασχολήσει η ζωή του Νί
τσε, παρά μόνο για να ανασκευάσουμε μερικούς από τους πιο σκαν
δαλώδεις μύθους και φήμες που τον συνοδεύουν (στο κεφάλαιο 1,
«Φήμες: Κρασί, Γυναίκες και Βάγκνερ»). Θα μας απασχολήσουν οι
κατευθυντήριες αρχές και οι επιθέσεις του, και τα εκδομένα βιβλία
του (τα οποία θα παρουσιάσουμε λιτά στο κεφάλαιο 2, «Αντιμέτωποι
μ’ ένα βιβλίο του Νίτσε»).
3
Τα κεφάλαια 3 και 4 αφορούν δυο από τις
πιο διαβόητες κι επίμονες επιθέσεις του Νίτσε, ενάντια στον χριστια
νισμό (αν και θα υποστηρίξουμε ότι η άποψη του Νίτσε δεν εξαντλεί
ται στην απλή απόρριψη, αλλά διαθέτει σημαντικές αποχρώσεις) κι
ενάντια στην ιουδαιοχριστιανική ηθική. Το κεφάλαιο 5 ρίχνει μια μα
τιά σ’ ένα από τα πιο σκανδαλώδη ρητορικά τεχνάσματα του Νίτσε,
τον τρόπο που χρησιμοποιεί το ad hominem επιχείρημα – ένα επιχεί
ρημα δηλαδή που καταφέρεται ενάντια στο άτομο, στον χαρακτήρα
και στην κατάσταση του ατόμου, ως ένα μέσο για να κατανοήσουμε
(ή να υποσκάψουμε) το φιλοσοφικό δόγμα του. Παρουσιάζουμε υπό
μορφή καταλόγου δυο λίστες με τους «καλύτερους» και τους «χειρό
τερούς» του: τους ήρωες του Νίτσε και τα πρότυπά του, απ’ τη μια, και
τους αγαπημένους του στόχους, από την άλλη. Στο κεφάλαιο 6 εξετά
ζουμε τον χαρακτήρα του ίδιου του Νίτσε, ή τουλάχιστον τον χαρα
2
Alexander Nehamas,
Nietzsche: Life as Literature
(Κέμπριτζ, Μασαχ.: Harvard
University Press, 1985).
3
Για περισσότερα σχόλια στα συγκεκριµένα βιβλία, πέρα από αυτά που πα
ρέχονται στο κεφάλαιο 2, βλ. Bernd Magnus and Kathleen M. Higgins,
«Nietzsche’s Works and Their Themes», στο
The Cambridge Companion to
Nietzsche,
επιµ. Magnus and Higgins (Νέα Υόρκη: Cambridge University
Press, 1996), σελ. 21-68. Για συζητήσεις γύρω από µεµονωµένα έργα, βλ.
Robert C. Solomon and KathleenM. Higgins,
Reading Nietzsche
(Νέα Υόρ
κη: Oxford University Press, 1998).