Θουκιδίδη Ιστορία Α Λυκείου

5η ΔIΔΑKTIKH ΕNOTHTΑ 3, Kεφ. 74, 1-3 [ 130 ] ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 3ο ΒΙΒΛΙΟ Α Ι Σ Θ Η Τ Ι Κ Η Τ Ο Υ Λ Ο Γ Ο Υ Τα εκφραστικά μέσα και τα σχήματα λόγου αφθονούν στην ενότητα αυτή, γιατί ο εμφύλιος πόλεμος παίρνει δραματικές διαστάσεις. Έτσι ο ιστορικός ενεστώτας (γίγνε- ται, νικᾷ, ἐμπιπρᾶσι) προσδίδει στον λόγο αμεσότητα και ζωντάνια· η παράλλαξη της αιτίας (ἰσχύς τε καὶ προύχων) ποικίλλει την έκφραση· το πολυσύνδετο (τὲ - καί, οὔτε - οὔτε) ενώνει στενά και με έμφαση τα συμπλεκόμενα μέρη· η περίφραση (ἐν φυλακῇ ἦσαν = ἐφύλασσον) δίνει όγκο στη φράση· οι σύνθετοι ρηματικοί τύποι (ξυνεπελάβοντο, κατεκαύθη, ὑπεξανήγετο) δηλώνουν βραχυλογικά και πυκνά πολλές επιρρηματικές σχέσεις του υποκειμένου με τη ρηματική ενέργεια (βλ. σχολ. βιβλ. σελ. 27 )· οι παρα­ στατικές εικόνες (οπτικές και ακουστικές) αισθητοποιούν τη δράση. Επίσης, διάχυτη είναι η έντονη κινητικότητα και δράση (εξωτερική – εσωτερική  / κίνηση των παθών) που μαρτυρούν τη σφοδρότητα της συμπλοκής και το μένος κατά του αντιπάλου (μάχη γίγνεται, βάλλουσαι, γενομένης τῆς τροπῆς, ἐμπιπρᾶσι, ἐν φυλακῇ ἦσαν, ὑπεξανήγετο, διεκομίσθησαν – δείσαντες). H αφήγηση, που είναι παράλληλη  /  εναλλασσόμενη, συνδυάζεται συχνά με την παραστατική περιγραφή και έτσι ο αναγνώστης έχει άμεση και σαφή εποπτεία των δρωμένων. Κυριαρχεί η έγκλιση της οριστικής και ο χρόνος του αορί- στου, όπως και του ιστορικού  / δραματικού ενεστώτα, κατά τις ανάγκες της αφήγησης. Νοημα τ ι κή απόδοση Στη νέα αναμέτρηση των δημοκρατικών με τους ολιγαρχικούς έξω από την πόλη της Κέρκυρας νίκησαν οι πρώτοι, γιατί κατείχαν πιο επίκαιρες θέσεις, υπερείχαν αριθμητικά και τους βοήθησαν οι γυναίκες τους. Οι ολιγαρχικοί, από φόβο μήπως ο αντίπαλος κυριεύσει τον ναύσταθμο και χαθούν, πυρπόλησαν την αγορά και έτσι κάηκαν πολλές περιουσίες, αλλά και όλη η πόλη κινδύνεψε να καταστραφεί. Το κορινθιακό πλοίο με τους Λακεδαιμόνιους πρέσβεις απέπλευσε κρυφά και οι μισθο- φόροι έφυγαν λαθραία για την απέναντι στεριά. Ι δ ε ολογ ι κά σ τ ο ι χ ε ί α 1. Η κατάληψη επίκαιρων θέσεων, η αριθμητική υπεροχή και το υψηλό αγωνιστικό φρό- νημα (αντρών και γυναικών) είναι παράγοντες νίκης σε μια πολεμική αναμέτρηση. 2. Η γυναίκα υπερβαίνει τη γυναικεία φύση της και δείχνει ψυχραιμία και ορμή επι- θετική, όταν κινδυνεύουν αγαπημένα της πρόσωπα. 3. Η φιλοζωία και η απόγνωση οδηγούν σε απονενοημένες ενέργειες. 4. Οι «προστάτες» και οι μισθοφόροι συμπαραστέκονται μόνο εκ του ασφαλούς· μετά αποχωρούν.