Θουκιδίδη Ιστορία Α Λυκείου

5η ΔIΔΑKTIKH ΕNOTHTΑ 3, Kεφ. 74, 1-3 ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 3ο ΒΙΒΛΙΟ [ 129 ] Οι ολιγαρχικοί στη συνέχεια οπισθοχώρησαν στην πόλη, αλλά και εκεί ο αντί- παλός τους ήταν ασυγκράτητος. Έτσι η άμυνά τους δεν άντεξε και επικράτησε στην παράταξή τους σύγχυση και πανικός, αποδιοργάνωση και διάλυση. Τότε κυριεύτη- καν από φόβο μήπως οι δημοκρατικοί με επίθεση καταλάβουν το λιμάνι του Αλκίνου και κυρίως τον ναύσταθμο, που ήταν το τελευταίο τους καταφύγιο, και δεν τους αφή- σουν καμιά ελπίδα σωτηρίας. Γι᾽ αυτό σε κατάσταση αλλοφροσύνης πυρπόλησαν τα σπίτια και τις «πολυκατοικίες», που έζωναν την αγορά, στην προσπάθειά τους να καθυστερήσουν τους αντιπάλους τους και να βρουν τον χρόνο να ανασυνταχθούν και να αμυνθούν. Η πυρπόληση της αγοράς μαρτυρεί πού μπορεί να οδηγήσει το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και η απόγνωση σ᾽ έναν εμφύλιο ιδίως πόλεμο. Η ενέργεια αυτή των ολιγαρχικών ήταν εγωιστική, αφού για τη σωτηρία τους δεν υπολόγισαν τις περιουσίες των άλλων πολιτών. Ήταν ακόμα παράλογη, γιατί και ολόκληρη η πόλη θα καταστραφόταν, αν φυσούσε τη φωτιά άνεμος και ευνοούσε την εξάπλωσή της με κατεύθυνση προς αυτήν (βλ. σχολ. βιβλ. ερώτ. 6 ). Το βράδυ οι δύο αντίπαλοι απείχαν από εχθροπραξίες, βρίσκονταν όμως σε αυστηρή επιφυλακή, καθώς ο ένας φοβόταν τον άλλο και ο εμφύλιος δεν είχε κρι- θεί ακόμα. Τότε ακριβώς το κορινθιακό πλοίο, που μετέφερε τους Λακεδαιμόνιους πρέσβεις και έδωσε το έναυσμα της γενίκευσης του πολέμου ( 3 , κεφ. 72 , 2 ), αλλά και οι μισθοφόροι, που ήρθαν να βοηθήσουν και αυτοί τους ολιγαρχικούς ( 3 , κεφ. 73 ), έφυγαν κρυφά. Η αποχώρησή τους φυσικά εξηγείται, γιατί είδαν ότι η σύγκρουση εξελισσόταν υπέρ των δημοκρατικών και φοβήθηκαν μήπως συλληφθούν αιχμά- λωτοι (βλ. σχολ. βιβλ. ερώτ. 7 ). Έτσι γίνεται φανερό ποιος είναι ο ρόλος των «προστατών» και της έμμισθης στρατιωτικής υποστήριξης, ως ποιο σημείο προσφέρουν τη συμπαράστασή τους, αν πιστεύουν πράγματι σε ιδανικά και αγωνίζονται με πάθος γι᾽ αυτά (βλ. σχολ. βιβλ. ερώτ. 17 β) . Φυσικά η φυγή τους θα επέδρασε δυσμενώς στους ολιγαρχικούς, αφού άλλωστε είχαν ηττηθεί στις συγκρούσεις και έξω από την πόλη και μέσα σ᾽ αυτήν. Θα κλό- νισε το ηθικό τους, θα μείωσε την αγωνιστική τους διάθεση και θα περιήλθαν σε κατάσταση απόγνωσης. Εξάλλου είχαν τη συναίσθηση ότι διέπραξαν πραξικόπημα δολοφονώντας δημοκρατικούς ηγέτες και πολίτες, ανατρέποντας τη νόμιμη εξουσία, καταλύοντας την ελεύθερη λειτουργία του θεσμού της βουλής και της εκκλησίας του δήμου, και σκοτώνοντας συμπολίτες τους.