Η θέσμιση της αξιολόγησης των μαθητών και το φανταστικό στοιχείο

ΑΠΌ ΤΟ EΝΙΑΊΟ EΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΌ MΟΝΤΈΛΟ ΣΤΗΝ EΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΉ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΊΗΣΗ / 29 λοντος μπορεί να αναπτύξει τις πολιτισμικές δυναμικές του και να εξελίξει δημιουργικά τις κοινωνικές δυνάμεις του. Στο ζήτημα αυτό οι υφιστάμενες πολιτικές προσεγγίσεις διίστανται. Ορισμένες από αυτές εκλαμβάνουν την παγκοσμιοποίηση ως ευνουχισμό των εθνικών κρατών, υποδηλώνοντας με αυτόν τον τρόπο έναν αναπόφευ- κτο ισομορφισμό των δομών και των πολιτικών μεταξύ των εθνικών κρατών. Άλλες, πάλι, αμφισβητώντας τον ισομορφισμό ως μοιραία έκβαση της πα- γκοσμιοποίησης αναγνωρίζουν ότι εντός του πλαισίου της παγκοσμιοποίη­ σης ενυπάρχει μια δυναμική η οποία τροφοδοτείται από την ύπαρξη ετε- ρογενών πολιτισμικών μοντέλων των μετεχουσών κοινωνιών που δημιουρ- γούνται και αναπτύσσονται εντός αυτού του πλαισίου. Αυτή η αναδυόμενη δυναμική συνιστά δυνάμει δημιουργία αντιφατικών αξιών στις οποίες ερείδονται τα παραπάνω μοντέλα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της δυναμικής που αναπτύσσεται είναι η υπεράσπιση της εκπαιδευτικής ισότητας στη σχολική πρόσβαση βάσει του κριτηρίου «διαμονής» των μαθητών, το οποίο αναγνωρίζεται από ορισμένα εθνικά κράτη (π.χ. Γαλλία, Ελλάδα) ότι αίρει την κοινωνική επι- λεκτικότητα. Έρχεται δε σε αντίθεση με άλλα εθνικά κράτη, όπως η Αγγλία, που υπερασπίζονται μια νεοφιλελεύθερη εκπαιδευτική αντίληψη της σχο- λικής πρόσβασης η οποία προτάσσει όχι την εξισωτική λογική του σχολείου αλλά την οικονομικά ανταποδοτική μέσω της ελεύθερης επιλογής των γονιών να αποφασίζουν οι ίδιοι σε ποια σχολική μονάδα προτιμούν να φοι- τήσει το παιδί τους. Κάποιοι, λοιπόν, με επιχείρημα τον οικονομικά παγκο- σμιοποιημένο χαρακτήρα της εκπαίδευσης αντιτίθενται στο εξισωτικό μέτρο της σχολικής φοίτησης προτάσσοντας το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής των γονιών. Εξίσου χαρακτηριστικό παράδειγμα συνιστά η διαφοροποίηση των εθνικών κρατών που προκύπτει από τη στανταρτοποίηση των κριτηρίων και των προτύπων επιτυχίας στο παγκοσμιοποιημένο εκπαιδευτικό σύστη- μα. Είναι χρήσιμο να αναφέρουμε εδώ την περίπτωση του προγράμματος PISA που στοχεύει τη μέτρηση και τη συγκρισιμότητα των δεξιοτήτων των μαθητών στο παγκοσμιοποιημένο εκπαιδευτικό σύστημα και τις δυσκολίες που έχουν τα εθνικά κράτη να προσαρμοστούν στα «κριτήρια επιτυχίας»