Θάνατος στη Βενετία

16 | THOMAS MANN πε πού και πού να ακολουθεί ενάντια στη λογική και τις κλίσεις του. Υπεραπασχολημένος με τα καθήκοντα που του επέβαλλαν το Εγώ του και η ευρωπαϊκή του συνείδηση, πνιγ­ μένος στις υπερβολικές υποχρεώσεις της πρωτότυπης εργα­ σίας του και υπερβολικά απρόθυμος για οποιαδήποτε δια­ σκέδαση, ώστε να σαγηνευτεί από τον φανταχτερό έξω κόσμο, είχε αρκεστεί στις εμπειρίες που μπορεί κανείς να έχει επί της γης δίχως να απομακρυνθεί και πολύ από τον στενό του κύκλο, και δεν είχε μπει ποτέ στον πειρασμό να εγκαταλείψει την Ευρώπη. Ειδικά από τότε που η ζωή του είχε αρχίσει να γέρνει προς τη δύση της, από τότε που ο φόβος του καλλιτέ­ χνη ότι δεν θα προλάβει να ολοκληρώσει το έργο του, αυτή η ανησυχία ότι θα τέλειωνε ο χρόνος του προτού πράξει ό,τι του αναλογούσε και προσφέρει τη ζωή του ως αντίλυτρο* –δεν ήταν δα και κανένα τριζόνι να το διώξεις με μια κίνηση του χεριού–, η φυσική του ύπαρξη είχε περιοριστεί αποκλειστικά στην όμορφη πόλη, που είχε γίνει πατρίδα του, και στην ασκη­ τική έπαυλη που είχε χτίσει στο βουνό, όπου και περνούσε τα βροχερά καλοκαίρια. Ακόμα κι αυτό λοιπόν, που τόσο όψιμα κι απροσδόκητα τον είχε κυριεύσει, πολύ γρήγορα θα το χαλιναγωγούσε η λογική και η γνωστή αυτοπειθαρχία του και θα έμπαινε στη σωστή του βάση. Η πρόθεσή του ήταν να προχωρήσει το έργο, το οποίο ήταν σκοπός της ζωής του, ως ένα συγκεκρι­ μένο σημείο, προτού μετακομίσει στην ύπαιθρο, και η σκέψη για ένα σεργιάνι στον κόσμο, που θα τον απομάκρυνε για * Προς Τιμόθεον Α΄, 2:5-6: ἄνθρωπος Χριστὸς Ἰησοῦς, ὁ δοὺς ἑαυτὸν ἀντίλυτρον ὑπὲρ πάντων. (Σ.τ.Μ.)