Τα πρώτα διακόσια χρόνια είναι δύσκολα

16 | TAKHΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ Τα πρώτα διακόσια χρόνια είναι δύσκολα Αι δημώδεις του έθνους παραδόσεις ήρχιζον από αφελών τινων κοσμογονικών δοξασιών· και έλεγον ότι πρώτον υπήρξε Χάος, έπειτα δε η ευρύστερνος Γαία και τα σκοτεινά Τάρταρα, επί των οποίων στη- ρίζεται η Γη. Εκ του Χάους εγεννήθησαν το Έρεβος και η μέλαινα Νυξ, εκ δε της Νυκτός και του Ερέ- βους, ο Αιθήρ και η Ημέρα. Η Γη πάλιν εγέννησε κατ’ αρχάς τον ίσον εαυτή αστερόεντα Ουρανόν, και έπειτα τα Όρη και τον Πόντον […]. Η ιστορική αφήγηση του Παπαρρηγόπουλου ορ- γάνωσε τη συλλογική αυτοσυνειδησία του Νέου Ελ- ληνισμού. Λειτούργησε ως δραστική ουσία της ταυ- τότητάς του, τόσο καταλυτική, ώστε να αφήσει το αποτύπωμά της και στο ασυνείδητο. Ακόμα και σή- μερα στη Μέση Εκπαίδευση, κι ας έχει ξεχασθεί ο δημιουργός της, διδάσκεται η Ιστορία ακολουθώντας τους κανόνες της δικής του αρχιτεκτονικής: Αρχαία, Βυζαντινή και Νεότερη. Μια αδιάλειπτη συνέχεια που διατρέχει τους αιώνες. Έχει σημασία, νομίζω, ότι ο ιστορικός του δέκατου ένατου αιώνα βρίσκει την άκρη του νήματος που θα ξετυλίξει την αφήγησή του στο γενεσιουργό χάος. ***