Τα παιδιά μας, αυτοί οι μικροί φιλόσοφοι

EIΣΑΓΩΓΗ • ΕΊΝΑΙ ΌΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΜΙΚΡΟΊ ΟΠΑΔΟΊ ΤΟΥ ΕΠΊΚΟΥΡΟΥ; 13 επωφελώς την παιδαγωγική και τις οικογενειακές σχέσεις. Η φι­ λοσοφία, από την άλλη, μας εξοικειώνει με τις ερωτήσεις, ιδίως με εκείνες που δεν είναι πάντα εύκολο να απαντηθούν. Διερευνά τις βεβαιότητες, τις οποίες συχνά θεωρεί ύποπτες, αναγωγικές. Σύμφωνα με αυτήν, η ζωή παρουσιάζεται ως μια ίντριγκα, ο κό­ σμος ως αίνιγμα, και η γνώση δεν εξαντλεί ποτέ αυτά που πρέπει να μάθουμε, η σκέψη δεν ολοκληρώνει ποτέ όλα αυτά που υπό­ κεινται στη διαδικασία του στοχασμού. Το μυστήριο δεν είναι απλώς μια εκδήλωση του πραγματικού, αλλά αποτελεί βασική προϋπόθεση γι’ αυτό. Αυτό το μη μετατρέψιμο αίνιγμα της ζωής είναι ο απόλυτος τόπος της ανθρώπινης ελευθερίας και δημιουρ­ γικότητας. Και αν προσπαθούμε να κατανοήσουμε, το κάνουμε γνωρίζοντας ότι πάντα μας διαφεύγει ίσως το ουσιώδες. Σύμφω­ να με τον Χάιντεγκερ, «όταν τα κατανοήσουμε όλα, τότε δεν μένει άλλο από το να πεθάνουμε». Μέσα από τα αδιάκοπα γιατί, που δεν ικανοποιούνται από τις απαντήσεις μας, η μέθοδος των παι­ διών, η επιμονή τους να θέτουν ερωτήματα, αντιστοιχεί απόλυτα στην ίδια την ουσία της φιλοσοφίας, η οποία μας καλεί να διατη­ ρήσουμε εναργή, ευκίνητη, εύκαμπτη και πάντα σε εγρήγορση τη σκέψη μας. Μας βοηθά να διαπεράσουμε τις αμφιβολίες μας, να συγκροτηθούμε με βάση τις άγνοιες και τις αδυναμίες μας. Μας παρέχει τα μέσα να σκεφτούμε διά μέσου του εαυτού μας, δώρο ανεκτίμητο που μας βοηθά να αποφύγουμε να εγκλωβιστούμε μέσα σε προκατασκευασμένες, έξωθεν επιβεβλημένες απόψεις. Διαφυλάσσοντας την εσωτερική ελευθερία μας, η φιλοσοφία μάς κρατά ζωντανούς. Η φιλοσοφία έχει διαφορετικό αντικείμενο από εκείνο της ψυ­ χολογίας, μολονότι τα δύο αυτά αντικείμενα λειτουργούν συ­ μπληρωματικά. Η φιλοσοφία μάς εισάγει στο πεδίο του υπαρξια