ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 38 Για μισό λεπτό, γιατί έγραψα «υπερέχει συγκριτικά» και όχι απλώς «υπερέχει»; Για να το καταλάβουμε αυτό, πρέπει να πάμε πίσω στην εξειδίκευση του εργατικού δυναμικού. Ας υποθέσουμε ότι η καλύτερη αγγειοπλάστρια στο χωριό είναι επίσης και η καλύτερη αρτοποιός. Ας φανταστούμε τώρα ότι είναι δέκα φορές καλύτερη από τον δεύτερο στην αγγειοπλαστική, αλλά μόνο δυο φορές καλύτερη στην αρτοποιία. Στο εν λόγω παράδειγμα, η παραγωγή της κοινότητας θα είναι η καλύτερη δυνατή αν η συγκεκριμένη γυναίκα περνά όλο τον χρόνο της φτιάχνοντας αγγεία και αγοράζει το ψωμί της από κάποιον άλλο. Αυτό που ισχύει για την εξαιρετική μας αγγειοπλάστρια ισχύει και για τις χώρες, τις πόλεις και τις περιφέρειες. Πείτε πως η αρχαία Κίνα παρήγε και μετάξι και χρυσό με μικρότερο κόστος απ’ ό,τι η αρχαία Ρώμη, καθώς και ότι οι Κινέζοι ήταν δέκα φορές πιο αποδοτικοί στην παραγωγή μεταξιού και μόνο δυο φορές πιο αποδοτικοί στην εξόρυξη χρυσού. Στην περίπτωση αυτή, ίσως θα ήταν πιο λογικό για την Κίνα να εξάγει μετάξι και να εισάγει χρυσό. Το εμπόριο κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού εξαρτιόταν μόνο από το συγκριτικό πλεονέκτημα, όχι από το απόλυτο πλεονέκτημα. Ακόμα και μια χώρα που παράγει τα πάντα πιο αποδοτικά από τους γείτονές της μπορεί να έχει όφελος από το εμπόριο. Υπάρχει όμως λόγος που ακόμα και οι σύγχρονες κοινωνίες δεν εισάγουν βαριά προϊόντα χαμηλής αξίας, όπως το χαλίκι. Όταν το κόστος της μεταφοράς είναι υψηλό σε σχέση με την αξία των προϊόντων που μετακινούνται, το εμπόριο γίνεται αντιοικονομικό. Ακόμα και μετά την εφεύρεση του τροχού, εξαιτίας της
RkJQdWJsaXNoZXIy MTY1MTE=