ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ 35 νως αναμενόμενους. Στην αρχαία Κίνα, οι αριστοκράτες κυριαρχούσαν στην άρχουσα ελίτ, και ανάμεσά τους επικρατούσε αποστροφή για τους εμπόρους και το εμπόριο. Ως εκ τούτου, οι καινοτομίες στη μεταλλουργία αφορούσαν κυρίως όπλα και έργα τέχνης, όχι πρακτικά εργαλεία.22 Η εφεύρεση της πυξίδας δεν μετέτρεψε την Κίνα σε κορυφαία ναυτική δύναμη. Η οικονομική επιτυχία δεν απαιτεί απλώς εφευρέσεις. Για να μπορούν αυτές να αλλάξουν τις ζωές των ανθρώπων, χρειάζονται επίσης οι κατάλληλοι θεσμοί. Μια εφεύρεση που εμφανίστηκε σε πολλές αρχαίες κοινωνίες ήταν το χρήμα. Το χρήμα έχει τρεις ιδιότητες. Πρώτον, είναι μονάδα υπολογισμού, καθώς παρέχει μια κοινή γλώσσα στην οποία εκφράζονται οι αξίες διαφορετικών αντικειμένων. Αντί να λέμε ότι δύο αγελάδες αξίζουν όσο ένα τσεκούρι, μπορούμε να λέμε ότι και τα δύο αξίζουν ένα ασημένιο νόμισμα. Δεύτερον, είναι αποθήκη αξίας, καθώς επιτρέπει στον πλούτο να διατηρείται σε μορφή που δεν σαπίζει ή πεθαίνει. Τρίτον, είναι μέσο ανταλλαγής, αφού απλοποιεί το εμπόριο ανάμεσα σε ανθρώπους που ίσως θέλουν να αγοράσουν δύο αγελάδες αλλά δεν έχουν να προσφέρουν ένα τσεκούρι ως αντάλλαγμα. Τα χρήματα εμφανίστηκαν σε διάφορες μορφές. Στην αρχαία Ελλάδα, για πρώτη φορά κόπηκαν νομίσματα ανάμεσα στο 700 και το 600 π.Χ. και πήραν την ονομασία δραχμή, που σήμαινε κρατάω στη χούφτα μου.23 Στους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι νικητές λάμβαναν βραβεία ως και 1.000 δραχμές, όχι μόνο ένα στεφάνι ελιάς.24 Οι Ρωμαίοι άργησαν κάπως να αποκτήσουν νόμισμα, αλλά όταν ξεκίνησαν να παρασκευάζουν αση
RkJQdWJsaXNoZXIy MTY1MTE=