ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 34 Γιατί οι σημαντικοί στοχαστές της εποχής δεν έδιναν μεγαλύτερη σημασία σε επινοήσεις που θα βοηθούσαν τους εργαζομένους; Την απάντηση τη δίνει η οικονομική επιστήμη. Όταν το κόστος της εργασίας είναι χαμηλό, είναι μικρότερο το κίνητρο να γίνουν επενδύσεις σε τεχνολογίες που κάνουν πιο αποδοτικούς τους εργαζομένους. Στη σύγχρονη εποχή, τα εστιατόρια στην Ευρώπη επένδυσαν σε ηλεκτρονικά συστήματα παραγγελιών πριν από τα εστιατόρια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο λόγος ήταν απλός: η πρόσληψη προσωπικού ήταν πιο ακριβή στην Ευρώπη, οπότε και οι εταιρείες είχαν κίνητρο να γίνουν όσο το δυνατόν πιο παραγωγικές. Κατά παρόμοιο τρόπο, όταν οι πρωτοπόροι της αρχαίας Αιγύπτου και της αρχαίας Ρώμης προσπαθούσαν να εντοπίσουν τα πλέον κατεπείγοντα τεχνολογικά προβλήματα, ζούσαν σε κοινωνίες όπου μεγάλο μέρος των εργασιών γινόταν από δούλους. Καθώς ήταν τόσοι οι υποδουλωμένοι, η άρχουσα τάξη δεν έδειξε και μεγάλο ενδιαφέρον να αυξήσει την παραγωγικότητά τους. Η δουλεία στον αρχαίο κόσμο δεν ήταν απλώς ηθικά εσφαλμένη – εξασθένιζε επίσης τα κίνητρα για αυξημένη παραγωγικότητα. Παρόμοια προβλήματα προέκυψαν και στην αρχαία Κίνα, όπου η αφθονία των εργατών εξάλειφε τα κίνητρα για νέες καινοτομίες. Οι Κινέζοι ήταν πολύ πιο προηγμένοι σε σύγκριση με τους Ευρωπαίους στην παρασκευή μεταξιού, την παραγωγή αντικειμένων από χαλκό και χάλυβα και τη χρήση του χαρτιού για γραφή. Η μαγνητική πυξίδα εφευρέθηκε στην Κίνα ανάμεσα στον τέταρτο και τον δεύτερο αιώνα π.Χ. Κι όμως, οι εφευρέσεις αυτές δεν μεταμόρφωσαν την οικονομία με τρόπους ενδεχομέ
RkJQdWJsaXNoZXIy MTY1MTE=