Σύντομη ιστορία της οικονομίας

ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ Κατά την κλασική Αρχαιότητα γεννήθηκαν οι τρεις αβρααμικές θρησκείες: ο Ιουδαϊσμός, ο Χριστιανισμός και ο Ισλαμισμός. Ένας λόγος για την ανάδυσή τους μπορεί να εντοπιστεί σε ένα βασικό μάθημα της οικονομικής επιστήμης: ο ανταγωνισμός ωφελεί τους καταναλωτές, ενθαρρύνοντας περισσότερη καινοτομία. Δεν αποτελεί σύμπτωση λοιπόν ότι οι θρησκείες αυτές προέκυψαν σε μια εποχή έντονου θρησκευτικού ανταγωνισμού. Οι ίδιες δυνάμεις διαμορφώνουν τη θρησκεία και στη σύγχρονη εποχή. Τα ποσοστά παρακολούθησης της θείας λειτουργίας είναι μεγαλύτερα στη Βόρεια Αμερική (με τον έντονο ανταγωνισμό ανάμεσα στα δόγματα) σε σύγκριση με τις σκανδιναβικές χώρες (όπου οι εκκλησίες συχνά έχουν μονοπώλιο που τους έχει παραχωρηθεί από την κυβέρνηση). Έχοντας παρατηρήσει τη σχέση ανάμεσα στην ποικιλομορφία και την πίστη, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τόμας Τζέφερσον αστειεύτηκε λέγοντας ότι, σε ό,τι αφορά τη θρησκεία, το αξίωμα θα πρέπει να είναι «Διχασμένοι αντέχουμε, ενωμένοι καταρρέουμε».20 Στο θέμα της θρησκείας, ο ανταγωνισμός δίνει ώθηση στη συμμετοχή. Οι οικονομολόγοι έχουν παρατηρήσει επίσης πως οι αυστηρές επιταγές πολλών θρησκειών –που περιλαμβάνουν περιορισμούς στην τροφή, την ένδυση και τις κοινωνικές συναναστροφές– έχουν κι αυτές οικονομικούς σκοπούς. Χωρίς τέτοιους κανόνες, θα ήταν εύκολο να παρεισφρήσει στην ομάδα κάποιος που προέρχεται απέξω και να απολαύσει τα οφέλη χωρίς να επωμιστεί το κόστος. Πέντε στους έξι ανθρώπους στον κόσμο σήμερα είναι θρήσκοι.21 Κατά τη διάρκεια της ζωής τους, οι άνθρωποι έχουν την τάση να γίνονται λιγότερο πιστοί, αλλά επειδή οι θρήσκοι γονείς γεννούν περισσότερα παιδιά, προβλέπεται ότι κατά τις επόμενες δεκαετίες ο κόσμος θα γίνει ακόμα πιο θρήσκος. Οι μετριοπαθείς θεολογικά θρησκείες εμφανίζουν συνήθως τις περισσότερες απώλειες μελών, ενώ οι θεολογικά συντηρητικές θρησκείες παρουσιάζουν συνήθως μεγαλύτερη γεννητικότητα. Επομένως, οι θρησκείες με τα αυστηρότερα δόγματα αυξάνουν σε μεγαλύτερο βαθμό τους πιστούς τους.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTY1MTE=