ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ 31 γυναίκες και υποδούλωναν ή εκτελούσαν τους αιχμαλώτους. Τα θύματα της βίαιης επέκτασης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κάλλιστα μπορεί να προτιμούσαν να μην είχε συμβεί ποτέ η Γεωργική Επανάσταση. Ένα άλλο απροσδόκητο μειονέκτημα της μόνιμης εγκατάστασης με βάση τη γεωργία ήταν ότι η διατροφή χαρακτηριζόταν συνήθως από μικρότερη ποικιλία. Οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες κατανάλωναν ένα ευρύ φάσμα από μούρα, καρπούς και ζώα, ενώ όσοι ανήκαν σε γεωργικές κοινότητες συνήθως έπαιρναν τις περισσότερες θερμίδες τους από λίγα αμυλούχα φυτά. Μια μελέτη που βασίστηκε σε λείψανα χρονολογημένα πριν από και μετά τη Γεωργική Επανάσταση εκτιμά ότι το μέσο ύψος των ανθρώπων μειώθηκε κατά περίπου 10 εκατοστά.17 Ο Χομπς είχε δίκιο όταν έλεγε πως η ζωή στη φυσική κατάσταση ήταν βραχεία, η αρχική επίδραση της γεωργίας όμως ήταν να κάνει τους ανθρώπους πιο βραχείς. Στην αρχή, η Γεωργική Επανάσταση αύξησε τα ποσοστά υποσιτισμού, πάστωσε τους ανθρώπους σε πόλεις γεμάτες ασθένειες και αύξησε την ανισότητα. Βοήθησε όμως και να ξεχωρίσουν οι πρωτοπόροι που εντέλει έθεσαν τα θεμέλια για μια ζωή με μεγαλύτερη διάρκεια και καλύτερη ποιότητα σε σχέση με τη ζωή κατά τη Λίθινη Εποχή.18 Όπως ακριβώς η γεωργία δημιούργησε τις δυνατότητες για την ανάδειξη απρόβλεπτων δικτατόρων, έτσι δημιούργησε και ένα περιβάλλον όπου οι άνθρωποι μπορούσαν να σκέφτονται πώς να βελτιώσουν τόσο τους ίδιους όσο και τον κόσμο γύρω τους. Μια ελίτ διανοούμενων είχε τον χρόνο να επεξεργάζεται ιδέες,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTY1MTE=