Σύντομη ιστορία της δημοκρατίας

ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 22 Η δημοκρατία έχει μια sauvage (άγρια) ποιότητα, όπως αρε­ σκόταν να λέει ο Γάλλος στοχαστής Κλοντ Λεφόρ (1924-2010). Καταρρακώνει τις βεβαιότητες, υπερβαίνει τα όρια και δεν κα­ θυποτάσσεται εύκολα. Ζητάει από τους ανθρώπους να δουν τι κρύβεται πίσω από τα λόγια των θεών, των ελέω Θεού ηγεμό­ νων, ακόμα και της ανθρώπινης φύσης, να εγκαταλείψουν κάθε αξίωση εγγενούς προνομίου που βασίζεται στη «φυσική» ανωτε­ ρότητα εγκεφάλου ή αίματος, χρώματος του δέρματος, κάστας, τάξης, θρησκευτικής πίστης, ηλικίας ή σεξουαλικής προτίμη­ σης. Η δημοκρατία αλλοιώνει την εξουσία. Ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να δουν ότι η ζωή τους μπο­ ρεί να υποστεί αλλαγές, η δημοκρατία αυξάνει την επίγνωση του τι είναι πιθανότατα το ύψιστο πολιτικό πρόβλημα: πώς να απο­ τρέψει την εξουσία των λίγων, των πλουσίων ή των ισχυρών, που φέρονται λες και είναι πανίσχυροι αθάνατοι γεννημένοι για να κυβερνούν; Η δημοκρατία λύνει το παλιό αυτό πρόβλημα του τιτανισμού –της εξουσίας από εκείνους που προσποιούνται πως είναι γίγαντες– υπερασπίζοντας μια πολιτική τάξη που διασφαλί­ ζει το γεγονός ότι αποτελεί μόνιμα ένα ανοιχτό ερώτημα το ποιος παίρνει πόσα, πότε και με ποιον τρόπο. Από τα πρώτα της βήμα­ τα, η δημοκρατία αναγνώριζε ότι, παρόλο που οι άνθρωποι δεν ήταν άγγελοι, ήταν τουλάχιστον αρκετά καλοί για να αποτρέπουν άλλους ώστε να μη φέρονται σαν να ήταν. Και η άλλη πλευρά του νομίσματος: από τη στιγμή που οι άνθρωποι δεν είναι άγιοι, δεν είναι δυνατό να εμπιστευτούμε κανέναν να κυβερνάει τους άλ­ λους χωρίς έλεγχο της εξουσίας του. Η δημοκρατία υποθέτει, όπως είπε κάποτε ο Κινέζος συγγραφέας Λιν Γιουτάνγκ (1895-