Σύντομη ιστορία της δημοκρατίας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 17 «ελεύθερες και δίκαιες» εκλογές, όπως πίστευε ο Χάντινγκτον, και γιατί η γέννηση μιας νέας μορφής δημοκρατίας ελέγχου τα χρόνια μετά το 1945 έχει πολύ περισσότερες συνέπειες και πα­ ραμένει έτσι μέχρι και σήμερα. Το βιβλίο αυτό δεν είναι ένα πράγμα: μια ζοφερή αφήγηση καταστροφών. Όταν δίνουμε σημασία στις αλληλένδετες μοίρες της δημοκρατίας, δεν ανυψώνεται το ηθικό των αμφισβητού­ ντων και των δεσποτών που προειδοποιούν με αλαζονικούς τρόπους πως, όταν έχουμε να κάνουμε με τη δημοκρατία, τα πάντα συνήθως καταλήγουν με άσχημο τρόπο. Το βιβλίο συμφω­ νεί με τη διακεκριμένη Γαλλίδα μελετήτρια στην κλασική ιστορία Νικόλ Λορό: η ιστορία της δημοκρατίας έχει καταγραφεί κατά κύριο λόγο από τους εχθρούς της, όπως ο αρχαίος Έλληνας ιστορικός και στρατηγός Θουκυδίδης (περ. 460-400 π.Χ.) και ο Φλωρεντίνος διπλωμάτης και πολιτικός συγγραφέας Νικολό Μακιαβέλι (1469-1527). Αντίθετα, οι σελίδες αυτές παίρνουν το μέρος της δημοκρατίας, αλλά προσπαθούν σκληρά να απαλ­ λαγούν από τις ψευδαισθήσεις και τις προκαταλήψεις και να προφυλαχτούν από τους κινδύνους ότι η ιστορία μπορεί να φτά­ σει σε σημείο να μοιάζει με ταχυδακτυλουργικά κόλπα που κά­ νουν οι ζωντανοί στους νεκρούς. Η δημοκρατία δεν έχει ανάγκη από αστυνομία μνήμης. Το σύντομο αυτό βιβλίο δεν θεωρεί ότι είναι η τελευταία λέξη για τη δημοκρατία επειδή γνωρίζει τα πάντα για το παρελθόν της· ή ότι γνωρίζει εκ των προτέρων ότι, παρά τα όσα έχουν συμβεί, τα πάντα θα καταλήξουν καλά ή και άσχημα. Δεν είναι ούτε ανόητα αισιόδοξο ούτε δογματικά απαι­ σιόδοξο για το μέλλον. Είναι, πάντως, φορέας ελπίδας.