Συνδυάζοντας το παιχνίδι και τη μάθηση στην προσχολική ηλικία

48 | Συνδυάζοντας το παιχνίδι και τη μάθηση στην προσχολική ηλικία ορισμένα παιδιά μπορεί να χρειαστεί να συνδεθούν με το ατομικό ή παράλ- ληλο παιχνίδι για παρατεταμένες περιόδους για τη δική τους ευημερία. Η αποτίμηση του παιχνιδιού τους ως πράξη ήσσονος σημασίας ως προς τους ιεραρχικά διαμορφωμένους στόχους του παιχνιδιού είναι αντιπαραγωγική και μπορεί να οδηγήσει τους ενήλικες να θεωρήσουν πως κάποιο παιδί υπολεί- πεται έναντι των άλλων, γεγονός που πρέπει να διορθωθεί. Οι ενήλικες στη συνέχεια ενθαρρύνουν το παιχνίδι που δεν είναι κατάλληλο για την πορεία της ανάπτυξης του συγκεκριμένου παιδιού. Έχω συγκεχυμένες αναμνήσεις από ένα περιβαλλοντικό πρόγραμμα το οποίο είχα παρακολουθήσει κάποτε για τα πλάσματα της θάλασσας: υπήρχαν αναφορές στο πώς περνούν τον χρόνο τους παίζοντας τα δελφίνια και οι φάλαινες, ενώ τα ψάρια ασχολούνται σπάνια με το παιχνίδι. Η εξήγηση είναι ότι τα ψάρια δεν έχουν την πολυτέλεια να αφιερώσουν χρόνο για παιχνίδι, καθώς ασχολούνται με την επιβίωσή τους. Τα θαλάσσια θηλαστικά, αντιθέτως, δεν βρίσκονται σε κατάσταση να προασπίζονται διαρκώς την επιβίωσή τους και έτσι έχουν ελεύθερο χρόνο για να παίξουν, γεγονός που τα βοήθησε πολύ στο να εξελιχτούν. Η Alison Gopnik (2010) αναφέρει ότι η διαφορά στη συ- μπεριφορά και την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων ανάμεσα στα κοτόπου- λα και τα κοράκια είναι ότι οι γονείς των δεύτερων αναλαμβάνουν την ανα- τροφή τους επί δύο χρόνια. Σε αυτά τα δύο χρόνια, τα νεαρά κοράκια δεν χρειάζεται να ασχολούνται με την επιβίωση, αλλά είναι ελεύθερα να παίξουν. Μια μακρά παιδική ηλικία απαλλαγμένη από «πρέπει» και γεμάτη με παιχνί- δι, εξερεύνηση και μάθηση είναι το μυστικό που οδηγεί στην ευφυΐα και τη δημιουργικότητα. Αν δεν τα αφήσουμε να είναι παιδιά όταν είναι παιδιά, διακινδυνεύουμε να μην είναι ενήλικες όταν ενηλικιωθούν. Δεδομένου ότι το παιχνίδι είναι ο τρόπος του εγκεφάλου να προσαρμοστεί σε έναν πολύπλοκο κόσμο, τότε η ηλικία δεν αποτελεί παράγοντα που σταμα- τάει το παιχνίδι. Στην πραγματικότητα, δεν είναι το ίδιο το παιχνίδι που υπο- τιμάται, αλλά η παιδική ηλικία και το είδος του παιχνιδιού που συνδέεται με αυτή την εξαιρετικά σημαντική και ευαίσθητη περίοδο της ζωής όλων μας.