Στο σπίτι: Μια περιδιάβαση στην Ιστορία από δωμάτιο σε δωμάτιο

BILL BRYSON 32 κότητα ασυνήθεις, και πως η πλειονότητα των κληρικών έμοιαζε πε­ ρισσότερο με τον δικό μας κύριο Μάρσαμ, τα όποια κατορθώματα ή και φιλοδοξίες του οποίου δεν άφησαν πίσω τους κανένα απολύτως ίχνος. Ο μόνος λόγος για τον οποίο μπορεί το όνομά του να έγινε γνωστό ήταν ο προπάππους του, ο Ρόμπερτ Μάρσαμ, ο οποίος εφηύ­ ρε τη φαινολογία, την επιστήμη (αν δεν αποτελεί υπερβολή να την αποκαλέσουμε έτσι) της παρατήρησης των εποχιακών αλλαγών – των πρώτων ανθών στα δέντρα, του πρώτου ανοιξιάτικου καλέσματος του κούκου, και ούτω καθεξής. Μπορεί να νομίζετε πως αυτό ήταν κάτι που οι άνθρωποι το παρατηρούσαν έτσι κι αλλιώς από μόνοι τους, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι κανείς δεν το έκανε, τουλάχιστον όχι συστηματικά, και με την επιρροή του Μάρσαμ εξελίχθηκε σε ένα πολύ δημοφιλές και αξιοσέβαστο χόμπι παντού στον κόσμο. Στην Αμερική, ο Τόμας Τζέφερσον ήταν ένας από τους μεγαλύτερους θια­ σώτες του. Ακόμα και κατά τη θητεία του ως προέδρου, έβρισκε χρό­ νο να σημειώνει την πρώτη και την τελευταία εμφάνιση τριάντα επτά διαφορετικών ειδών φρούτων και λαχανικών στις αγορές της Ουά­ σινγκτον, κι έβαζε τον εκπρόσωπό του στο Μοντιτσέλο να κάνει πα­ ρόμοιες παρατηρήσεις, ώστε να εξετάζει κατά πόσο οι όποιες αποκλί­ σεις αποκάλυπταν την ύπαρξη σημαντικών διαφορών ανάμεσα στις δύο τοποθεσίες. Όταν οι σύγχρονοι περιβαλλοντολόγοι ισχυρίζονται πως το άνθος της μηλιάς εμφανίζεται τρεις βδομάδες νωρίτερα απ’ ό,τι παλιότερα, για παράδειγμα, συχνά χρησιμοποιούν ως μέτρο σύ­ γκρισης τις καταγραφές του Ρόμπερτ Μάρσαμ. Ο τελευταίος ήταν, μάλιστα, και ένας από τους πλουσιότερους γαιοκτήμονες στην ανα­ τολική Αγγλία, με μεγάλη κτηματική περιουσία κοντά στο χωριό με την περίεργη ονομασία Στράτον Στρόλες, κοντά στο Νόριτς, όπου ο Τόμας Τζον Γκόρντον Μάρσαμ γεννήθηκε το 1821 και έζησε το με­ γαλύτερο μέρος της ζωής του, πριν διανύσει τα δεκαεννιά χιλιόμετρα που τον χώριζαν από το χωριό μας για να αναλάβει εκεί τα εκκλησια­ στικά του καθήκοντα. Δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα γύρω από τη ζωή του Τόμας Μάρσαμ εκεί, αλλά τυχαίνει να γνωρίζουμε πολλά γύρω από την καθημερινό­ τητα των επαρχιακών κληρικών κατά τον χρυσό αιώνα τους, χάρη στα