Στο σπίτι: Μια περιδιάβαση στην Ιστορία από δωμάτιο σε δωμάτιο

BILL BRYSON 26 Αυτό είναι το κτίσμα στο οποίο θα αφιερώσουμε την προσοχή μας κατά τις επόμενες πεντακόσιες πενήντα περίπου σελίδες. Σχεδιάστηκε από έναν Έντουαρντ Ταλ από το Έιλσαμ, αρχιτέκτονα με χτυπητή έλ­ λειψη ταλέντου, όπως θα διαπιστώσουμε, για χάρη ενός κληρικού κα­ λής καταγωγής ονόματι Τόμας Μάρσαμ. Σε ηλικία είκοσι εννιά ετών, ο Μάρσαμ απολάμβανε τα πλεονεκτήματα ενός συστήματος που επέ­ τρεπε στον ίδιο, αλλά και σε άλλους σαν εκείνον, να διάγει μια εξαιρε­ τικά άνετη ζωή, ζητώντας του ελάχιστα σε αντάλλαγμα. Το 1851, καθώς ξεκινά η ιστορία μας, υπήρχαν 17.621 αγγλικανοί κληρικοί, και ένας ενοριακός εφημέριος, έχοντας κατά μέσο όρο γύρω στις διακόσιες πενήντα ψυχές στο ποίμνιό του, απολάμβανε ένα μέσο εισόδημα της τάξης των 500 λιρών – περίπου τις ίδιες απολαβές με αυτές ενός υψηλόβαθμου δημόσιου υπαλλήλου όπως ο Χένρι Κόουλ, ο εμπνευστής της Μεγάλης Έκθεσης. Η καριέρα στην Εκκλησία απο­ τελούσε μια από τις δύο πιο συνήθεις οδούς για τους νεότερους γόνους των αριστοκρατών και των ευγενών (η άλλη ήταν ο στρατός), και συχνά προσέθεταν τον οικογενειακό τους πλούτο στη θέση τους αυτή. Συχνά, επίσης, τα αξιώματα αυτά συνοδεύονταν και από σημαντικά έσοδα από τα ενοίκια των εκκλησιαστικών αγροκτημάτων, που πήγαι­ ναν μαζί με τον διορισμό. Ακόμα και οι λιγότερο προνομιούχοι κλη­ ρικοί ανήκαν σε γενικές γραμμές στα πλέον εύπορα κοινωνικά στρώ­ ματα. Η Τζέιν Όστεν μεγάλωσε σε ένα, κατά την άποψή της, ντροπια­ στικά φτωχικό πρεσβυτέριο στο Στίβεντον του Χάμσαϊρ, αλλά ακόμα κι αυτό διέθετε σαλόνι, κουζίνα, χολ, γραφείο και βιβλιοθήκη, καθώς και επτά κρεβατοκάμαρες – δύσκολα θα το αποκαλούσε κανείς «τρύπα». Η πλουσιότερη θέση απ’ όλες ήταν εκείνη στο Ντόντινγκτον του Κέ­ μπριτζσαϊρ, το οποίο διέθετε 153.000 στρέμματα γης και παρήγε ετή­ σια εισοδήματα της τάξης των 7.300 λιρών –περίπου 5.000.000 με τα σημερινά δεδομένα– για τον τυχερό εφημέριο, μέχρι που η ιδιο­ κτησία κατατμήθηκε το 1865. * * Η σύγκριση των αξιών του 1851 με τις σημερινές είναι εξαιρετικά δύσκολη, καθώς αυτές μπορούν να υπολογιστούν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, και πολλά πράγματα που μπορεί να είναι ακριβά σήμερα (όπως αγροκτήματα και υπηρετικό προσωπικό) ήταν συχνά σχετικά φτηνά τότε, και αντιστρόφως.