Στον δρόμο προς την ουτοπία - Η οικονομική ιστορία του 20ού αιώνα

ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΥΤΟΠΙΑ 60 τοδοτήσεων αυτών στην τσέπη του.) Επιχειρηματίες από το Τόκιο αγό- ραζαν ηλεκτρικά μηχανήματα κατασκευασμένα από εργάτες στο Αμβούρ- γο με επιχορήγηση από το δημόσιο. Και τα καλώδια του τηλέγραφου που τους συνέδεαν όλους μαζί κατασκευάζονταν από τον χαλκό της Μοντάνα και μονώνονταν από το καουτσούκ που μάζευαν Κινέζοι από τα χωράφια της Μαλάγια και Ινδοί από τα χωράφια της Βεγγάλης. Όπως θα έγραφε το 1919 ο Τζον Μέιναρντ Κέινς, το αποτέλεσμα ήταν πως μέχρι το 1914, για την παγκόσμια μεσαία και ανώτερη τάξη, «η ζωή προσέφερε, σε χαμηλό κόστος και με ελάχιστα προβλήματα, πολυτέλειες, ανέσεις και υπηρεσίες πέρα από τη φαντασία και του πλου- σιότερου και ισχυρότερου μονάρχη κάθε προηγούμενης εποχής». 27 Και το αποτέλεσμα για την παγκόσμια εργατική τάξη –για το μέρος της εκείνο, τουλάχιστον, που είχε να κάνει με τα πλοία και τους σιδη- ρόδρομους και το διεθνές εμπόριο– ήταν η αύξηση της απόστασης του βιοτικού τους επιπέδου από το όριο της απλής επιβίωσης. Οι μαλθου- σιανές δυνάμεις αντέδρασαν: το 1914 υπήρχαν πέντε άνθρωποι εκεί όπου, μια γενιά νωρίτερα, υπήρχαν μόνο τέσσερις. Σε μισό αιώνα, είδαμε μεγαλύτερη αύξηση του πληθυσμού απ’ ό,τι θα βλέπαμε σε πε- ντακόσια χρόνια κατά την Αγροτική Εποχή. Αλλά καμία πίεση δεν φαινόταν να ασκείται στο επίπεδο σίτισής τους. Οι επενδύσεις και η πρόοδος της τεχνολογίας σήμαιναν πως, για πρώτη φορά στην ιστορία, οι διαθέσιμοι πόροι, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων, ακολου- θούσαν (και με το παραπάνω) τον ρυθμό της πληθυσμιακής αύξησης. Ο Διάβολος του Μάλθους είχε εξορκιστεί. Ας μιλήσουμε για τις επικοινωνίες. Γύρω στο 1800, ο Άρθουρ Ουέλσλι, ο τέταρτος γιος μιας οικονομι- κά ασταθούς αγγλοϊρλανδικής αριστοκρατικής οικογένειας, άντρας του οποίου το μόνο προφανές ταλέντο ήταν να παίζει, όχι άσχημα αλλά ξεκάθαρα ερασιτεχνικά, βιολί, αποφάσισε να αποκτήσει όνομα και πε- ριουσία. Αγόρασε ένα πόστο ως ταγματάρχης στο 33ο Σύνταγμα Πεζι- κάριων του βρετανικού στρατού. (Η βρετανική κυβέρνηση πίστευε πως ένα σώμα αξιωματικών αποτελούμενο κατά πλειοψηφία από συγγενείς πλούσιων, καθιερωμένων γαιοκτημόνων δεν θα επαναλάμβανε ποτέ την ημιστρατιωτική δικτατορία του 1650-1660, κι ως εκ τούτου ο κα- νόνας ήταν πως οι αξιωματικοί αγόραζαν το αξίωμά τους, άρα οι μόνοι