Που είμαστε και που πάμε;

ΠΟΥ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΠΟΥ ΠΑΜΕ; 38 σπάθειες ταλαντούχων συγγραφέων, όπως ο Τάσος Βουρνάς και ο Βασίλης Ραφαηλίδης, και θα πάρει τη μορφή της τέταρτης αφή- γησης, της «εθνολαϊκιστικής». Πρόκειται ουσιαστικά για την εθνι- κοφροσύνη από την ανάποδη, αφού είναι εξίσου αμυντική και ξενοφοβική με αυτήν: τώρα, εσωτερικός εχθρός του έθνους είναι οι δωσίλογοι, οι συνεργάτες, το Παλάτι, η άρχουσα τάξη κ.λπ., που βρίσκονται στη δούλεψη του ξένου εχθρού, δηλαδή των Άγγλων και των Αμερικανών. Την εθνολαϊκιστική αφήγηση θα χρησιμοποιήσει στη συνέχεια με μεγάλη επιτυχία ο Ανδρέας Πα- πανδρέου για να ανέλθει στην εξουσία, συμπληρώνοντας την έννοια του έθνους και του λαού με τους «μη προνομιούχους». Στον αστερισμό αυτής της εκδοχής εξακολουθούμε να ζούμε και σήμερα, αφού ουσιαστικά διδάσκεται στα σχολεία, αναπαράγεται στα μίντια και λειτουργεί ως εξαρτημένο αντανακλαστικό για τους περισσότερους ανθρώπους. Η κραυγή του υπόδικου βουλευτή της Χρυσής Αυγής Στάθη Μπούκουρα, «ο Ανδρέας Παπανδρέου με έκανε εθνικιστή», αποτυπώνει το περιεχόμενο, τη συνέχεια και την επιρροή αυτής της ιστορικής αφήγησης. Η εθνολαϊκιστική αφήγηση ενισχύθηκε από την κρίση. Ο «αντιμνημονιακός λόγος» βασίζεται αποκλειστικά στη θεματολο- γία της: οι κακοί ξένοι που επιβουλεύονται το έθνος, οι ντόπιοι πράκτορές τους, ο αγνός λαός κ.λπ. Μόνη διαφορά είναι η αντι- κατάσταση των Αμερικανών από τους Γερμανούς. Σημαίνει αυτό πως θα συνεχιστεί η ηγεμονία της; Όχι απαραίτητα. Όπως η εθνι- κοφροσύνη κατέρρευσε μαζί με τη Χούντα, έτσι και η εθνολαϊκί- στικη αφήγηση θα χαθεί τελικά μαζί με τη μήτρα της, τη Μεταπο- λίτευση. Δεν γνωρίζουμε όμως πώς και πότε, όπως και ποια θα είναι η αφήγηση που θα τη διαδεχτεί. [11 ΜΑΐΟΥ 2014]