Πότε διάβολος πότε άγγελος

Άπαρτα βουνά Απ’ όσο μπορούσαν να θυμηθούν, και για πολλά χρόνια αργότερα διηγούνταν οι γεροντότεροι στο Πετρίλο,ο χειμώ­ νας του 1803 ήταν πολύ βαρύς και τράβηξε μέχρι αργά · έφτασε το καλοκαίρι και το χιόνι ακόμη δεν είχε λιώσει στα γύρω βουνά. Αυτός άλλωστε, η βαρυχειμωνιά, ήταν ένας από τους λό­ γους στους οποίους τα Άγραφα χρωστούσαν την ελευθερία τους. Λαβύρινθος από βουνοκορφές, δύσβατα διάσελα, φα­ ράγγια και γκρεμοί, ρουμάνια σκοτεινά κι απάτητα λαγκά­ δια, σπηλιές όπου μόνιαζαν αγρίμια λιμασμένα, αδιάβατοι χείμαρροι, αφρισμένα ποτάμια και επίφοβα πέτρινα γεφύ­ ρια: αυτή η γη των Αγράφων. Το ίδιο και όσοι την κατοικού­ σαν. Απόγονοι των αρχαίων Αθαμάνων και Δολόπων, από πολύ νωρίς φανέρωσαν τον ανυπότακτο και αδούλωτο χα­ ρακτήρα τους. Το 279 π.Χ. απέκρουσαν νικηφόρα τα άγρια γαλατικά στίφη του Βρέννου, στα πρώτα χρόνια του Βυζα­ ντίου έδειξαν ανυπακοή να καταγραφούν στους φορολογι­ κούς καταλόγους του κράτους, ενώ την εποχή της Εικονο­ μαχίας σκότωσαν τους απεσταλμένους του Κωνσταντίνου Ε΄