Πώς πεθαίνουν οι δημοκρατίες

ΜΟΙΡΑΊΕΣ ΣΥΜΜΑΧΊΕΣ 27 στην εξουσία ήταν, όπως ο ίδιος έλεγε, «επαναστατική πρά­ ξη», με την οποία και εγκαινιάστηκε η φασιστική περίοδος στην Ιταλία. 4 Η αλήθεια, ωστόσο, ήταν πολύ λιγότερο ένδοξη. Ο κύριος όγκος των μελανοχιτώνων, αρκετοί από τους οποίους ήταν άοπλοι, ταλαιπωρημένοι και νηστικοί, έφτασε στη Ρώμη αφό­ του είχε δοθεί στον ηγέτη τους η εντολή να σχηματίσει κυβέρ­ νηση. Οι δυναμικές φασιστικές ομάδες αποτελούσαν καθημε­ ρινότητα στους δρόμους της Ιταλίας, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως τον Μουσολίνι τον έφερε στην εξουσία κάποιου είδους επανάσταση. Αξιοποιώντας την παρουσία του κόμματός του ήδη στο Κοινοβούλιο (έστω με 35 μόνο από τους 535 βουλευ­ τές), τις αντιπαραθέσεις μεταξύ των συστημικών κομμάτων, τον φόβο που προκαλούσε στα αστικά και μικροαστικά στρώ­ ματα το ενδεχόμενο κομμουνιστικής επανάστασης, καθώς και τη δυναμική παρουσία 30.000 μελανοχιτώνων οι οποίοι δεν δίσταζαν να καταφύγουν στη βία, ο Μουσολίνι κατάφερε να πείσει τον άτολμο βασιλιά Βίκτορα Εμμανουήλ Γ΄ να του ανα­ θέσει τη διακυβέρνηση της χώρας προκειμένου να θέσει τέλος στη γενική αναταραχή που επικρατούσε. Με την τάξη να έχει «αποκατασταθεί», με το εργατικό κίνη­ μα να έχει δεχτεί καίριο πλήγμα και με τα ηνία της χώρας στα χέρια του Μουσολίνι, οι μετοχές στο ιταλικό χρηματιστήριο άρχισαν να ανεβαίνουν. «Παλαιές καραβάνες» του πολιτικού συστήματος, όπως ο Τζοβάνι Τζολίτι και ο Αντόνιο Σαλάντρα, καθώς και αρκετοί φιλελεύθεροι πολιτικοί τηρούσαν ευμενή στάση απέναντι στη νέα κατάσταση πραγμάτων, θεωρώντας ότι θα μπορούσαν να «αξιοποιήσουν» τον Μουσολίνι ή και να «τον φέρουν στα νερά τους». Όμως, όπως και το άλογο στον μύθο