Πώς πεθαίνουν οι δημοκρατίες

ΠΩΣ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΕΣ 36 Και όμως, το 1993 ο Τσάβες ήταν στριμωγμένος άσχημα, όντας προφυλακισμένος με την κατηγορία της εσχάτης προδο­ σίας. Το 1994 ωστόσο ο νεοεκλεγμένος πρόεδρος Καλδέρα απέσυρε όλες τις κατηγορίες εναντίον του και τον αποφυλάκι­ σε. Την ημέρα που ο Τσάβες έβγαινε από τη φυλακή ένας ρε­ πόρτερ τον ρώτησε: «Και τώρα τι;», για να λάβει την απάντηση «Και τώρα η εξουσία». 10 Η αποφυλάκισή του έγινε δεκτή θετι­ κά από τον λαό, αφού άλλωστε ήταν προεκλογική υπόσχεση του Καλδέρα. Όπως και οι περισσότεροι εκπρόσωποι της πο­ λιτικής ελίτ της χώρας, ο Καλδέρα θεωρούσε τον Τσάβες διάτ­ τοντα αστέρα, του οποίου πιθανότατα η λάμψη θα είχε σβήσει έως τις επόμενες προεδρικές εκλογές. 11 Όμως, απαλλάσσοντάς τον ουσιαστικά από όλες τις κατηγορίες, χωρίς καν πρώτα να καταδικαστεί και εν συνεχεία να του απονείμει χάρη ή να τον αμνηστεύσει, ο Καλδέρα επέτρεψε στον Τσάβες να εξελιχθεί, από τη μια μέρα στην άλλη, από υπόδικος πραξικοπηματίας σε εν αναμονή προεδρικός υποψήφιος. 12 Στις 6 Δεκεμβρίου 1998 ο Τσάβες θα εκλεγεί πρόεδρος, νικώντας κατά κράτος τον υποστηριζόμενο από εκπροσώπους της παλαιάς τάξης πραγμάτων αντίπαλό του. Την ημέρα της ορκωμοσίας του Τσά­ βες, ο Καλδέρα ούτε καν είχε τον συνήθη ρόλο που επιφυλασ­ σόταν στον απερχόμενο πρόεδρο· αρκέστηκε απλώς να παρα­ κολουθεί κατηφής την τελετή από μια άκρη της αίθουσας. 13 Παρά τις αδιαμφισβήτητες διαφορές που παρουσιάζει η πορεία προς την εξουσία των Μουσολίνι, Χίτλερ και Τσάβες, υπάρχουν οπωσδήποτε και κάποιες εντυπωσιακές ομοιότητες. Και οι τρεις όχι μόνο άρχισαν την καριέρα τους ως «αντισυ­ στημικοί» θορυβοποιοί και οπαδοί των δυναμικών λύσεων, αλλά την πόρτα προς την εξουσία και των τριών την άνοιξαν,