Πως αφηγούνται την ιστορία σε ολόκληρο τον κόσμο

34 H «λευκή» ιστορία πέθανε, η «λευκή» ιστορία ζει. O Pόι Πρέισβερκ και η Nτοµινίκ Περό, µελετώντας συστηµατικά τα σχολικά εγχειρίδια πολλών ευρωπαϊκών εθνών, συγκρότησαν τον κατάλογο των στερεοτύπων της «λευκής» ιστορίας: τις αρχές στις οποίες θεµελιώνεται η περιοδολόγησή της, τις βασικές αρχές που τηρούνται στη σχέση των λευκών µε τον υπόλοιπο κόσµο. Tέτοιες είναι ο σεβασµός της τάξης και του νόµου, η εθνική ενότητα, η έννοια της οργάνωσης, ο µονοθεϊσµός, η δηµοκρατία, η µόνιµη εγκατάστα- ση, η εκβιοµηχάνιση, η πορεία προς την πρόοδο κ.λπ. Σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες συναντάµε τις ίδιες περίπου αξίες. Εδώ και µισό αιώνα όµως η ιστορία αυτή βρίσκεται σε καθεστώς επιτήρησης. Βεβαίως, οι κατηγορίες που εκτοξεύθηκαν εναντίον της ήταν επίσης «λευκές», αλλά παρ’ όλα αυτά ο αγώνας των αποικιο- κρατούµενων λαών για την ανεξαρτησία τους υπήρξε καταφανώς παράγοντας πρωταρχικής σηµασίας για την αναθεώρηση αυτή. H «λευκή» ιστορία εγκατέλειψε το πεδίο της µάχης κάτω από το γιγάντιο βάρος της ζωντανής ιστορίας· αυτό όµως έγινε µε βήµα σηµειωτόν και στον ρυθµό που υπαγόρευε η αποαποικιοποίηση. Στη δεκαετία του πενήντα, για παράδειγµα, όπως σηµειώνει η Nτενίζ Mπους σχετικά µε την ιστορία της Mαύρης Aφρικής, παρα- τηρεί κανείς στα σχολικά εγχειρίδια ορισµένες ασήµαντες υποχω- ρήσεις: οι Τουκουλέρ του Eλ Xατζ Oµάρ, οι οποίοι το 1870 είχαν αντισταθεί στους γάλλους κατακτητές, δεν αποκαλούνται πια «φανα- τικοί µουσουλµάνοι» και ο Oµάρ δεν «λεηλατεί» πια το Mπαµπούκ, απλώς το «κατακτά»... Oι αναγκαιότητες της διπλωµατίας και οι τρέχουσες ευαισθη- σίες απαιτούσαν κάποια διακριτική διευθέτηση ακόµη και στις παλιές µητροπόλεις. Για παράδειγµα, το 1980 εξαφανίστηκε από το εγχειρίδιο της τρίτης τάξης, των εκδόσεων Hatier, µια απεικό- νιση του 1907, η οποία έδειχνε πτώµατα Μαροκινών στην Kα-