Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά;

ΠΟΣΟ ΘΑ ΖΗΣΕΙΣ ΑΚΟΜΑ, ΓΙΑΓΙΑ; 19 στον Μπρεχτ», μου έγραφε ο Βασίλης Βασιλικός που μου τη ζήτησε. Τη βρήκα, μα βρήκα μαζί κι έναν χοντρό φάκελο. Τον άνοιξα. Μέσα ήτανε το κομματικό βιβλιάριο του Γιώργου. Το ξεφυλλίζω. Σε μια σελίδα γράφει με κε­ φαλαία γράμματα: ΜΟΜΦΗ . Κι από κάτω με μικρά: «Για τη στάση του στην Ιταλία. Τασκένδη 1950 ». Σε πιο πέρα σειρά, λοξά γράμματα με μοβ μελάνι: «Δια­ γράφεται η μομφή. Τασκένδη 1957 ». Μου είχε διηγηθεί ο Γιώργος την ιστορία, μα δεν μου είπε πως το κόμμα τον τιμώρησε με μομφή. Έφυ­ γε από την Ελλάδα κρυφά μ’ ένα καΐκι για να πάει στο βουνό. Έφτασε μαζί με άλλους καραβοτσακισμέ­ νος στην Ιταλία κι εκεί τον συνέλαβαν. Εγώ απευθύν­ θηκα στη Σουηδέζα συγγραφέα Εντίτα Μόρρις – Τα λουλούδια της Χιροσίμα– που ήτανε πολύ φίλη μας. Εκείνη πήγε στη Ρώμη και μέσω του Μοράβια, του Πρίμο Λέβι και άλλων συγγραφέων τον έβγαλε από τη φυλακή. Έλα όμως που η Μόρρις είχε άντρα Αμερικανό! Μπορούσε λοιπόν ένας καλός κομμουνιστής να απευ­ θυνθεί σε σύζυγο Αμερικανού; Καλά έκανε ο Γιώργος και δεν μου είπε τότε για τη μομφή... Κι όμως, πιστεύαμε εκείνο τον καιρό. Τι ευτυχία νιώθαμε να τρέχουμε στους χιονισμένους δρόμους της Μόσχας, να πάμε στην παρέλαση για την επέτειο της