Οι πικρές αλήθειες της γλώσσας μου

16 | Γ. Μπαμπινιώτης: Οι πικρές αλήθειες της γλώσσας μου τη σκέψη του να ανεβαίνει και να ανεβάζει τη γλώσσα, διό- τι αυτά πάνε μαζί. Όταν ο Αισχύλος ή ο Ευριπίδης γράφουν αυτά τα αριστουργήματα, τα οποία έχουν αυτή την κλασική παρουσία, ή όταν ο Θουκυδίδης γράφει ιστορία, εκεί είναι οι έννοιες που πιέζουν να εκφραστούν γλωσσικά και με λέξεις, αλλά και με λεπτούς μηχανισμούς της γλώσσας. Παράδειγμα, η ευκτική του πλαγίου λόγου υπάρχει στα αρχαία, αλλά δεν υπάρχει σήμερα. Τι είναι η ευκτική του πλαγίου λόγου; Ότι όταν μιλάω για κάτι παρελθοντικό πρέ- πει να μειώσω τη βεβαιότητά μου και να μη χρησιμοποιώ την οριστική που είναι η απόλυτη βεβαιότητα, αλλά να πη- γαίνω σε μία ευκτική που αφήνει περιθώρια μειωμένης βεβαιότητας. Αυτά είναι λεπτές έννοιες, τις οποίες χρειά- στηκαν να χρησιμοποιήσουν οι αρχαίοι διανοούμενοι. Άρα στον βαθμό που υπήρχε μία καλλιέργεια της σκέψης, υπήρχε ανάγκη και για μια ποιοτική έκφραση αυτής της καλλιέργειας. Δηλαδή αν έχουμε μία διαφορά στη χρήση της γλώσσας είναι κι αυτό προς εξέταση. Παράγουμε σήμε- ρα μία τέτοια καλλιέργεια στη σκέψη μας, στην επιστήμη μας, στον πολιτισμό μας, ώστε να έχουμε ανάγκη να την εκφράσουμε και με τη γλώσσα; Αυτό, λοιπόν, εξαρτάται από το τι δέχεσαι. Εάν δέχεσαι ότι τότε η καλλιέργεια κορυφώ- θηκε, άρα κορυφώθηκε και η ποιότητα της γλώσσας. Το ίδιο ισχύει και για τις ξένες γλώσσες. Κι αυτές όταν φτάσουν σε μια διανοητική κορύφωση έχουν και μια γλωσ- σική ποιότητα. Συνέβη με τη Γερμανική, τη Γαλλική, την