Πάπυρος: Η περιπέτεια του βιβλίου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα

Η ΕΛΛΑΔΑ ΟΡΑΜΑΤΙΖΕΤΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ 31 Εσχάτη, σαν να λέμε η Αλεξάνδρεια του Τέλους του Κόσμου, η σημε- ρινή Χουτζάντ στο Τατζικιστάν. Η Βουκεφάλα Αλεξάνδρεια, η πόλη που ιδρύθηκε στη μνήμη του αλόγου που συνόδευε τον Αλέξανδρο από παιδί, που ύστερα ονομάστηκε Τζελαπούρ, στο Πακιστάν. Ο πόλεμος του Αφγανιστάν μάς εξοικείωσε και με άλλες αρχαίες Αλεξάνδρειες: το Μπαγκράμ, η Χεράτ, η Κανταχάρ. Ο Πλούταρχος διηγείται ότι ο Αλέ- ξανδρος ίδρυσε εβδομήντα πόλεις. Ήθελε να αφήσει το ίχνος του, σαν εκείνα τα παιδιά που γράφουν το όνομά τους στους τοίχους ή στις πόρτες στις δημόσιες τουαλέτες («Πέρασα κι εγώ από εδώ». «Εγώ νί- κησα εδώ».) Ο άτλαντας είναι ο διευρυμένος τοίχος όπου ο κατακτητής κατέγραφε ξανά και ξανά τις αναμνήσεις του. Η παρόρμηση που κινητοποιούσε τον Αλέξανδρο, η αιτία της πα- ραφοράς του, ικανή να τον παρασύρει σε μια εκστρατεία για την κατά- κτηση του κόσμου 25.000 χιλιόμετρα μακριά, ήταν η δίψα για δόξα και θαυμασμό. Πίστευε βαθιά τους μύθους για τους ήρωες, κι όχι μόνο αυτό, τους ένιωθε δίπλα του και τους ανταγωνιζόταν. Είχε έναν εμμο- νικό δεσμό με το πρόσωπο του Αχιλλέα, του πιο δυνατού και φοβερού πολεμιστή της ελληνικής μυθολογίας. Τον είχε επιλέξει από παιδί, όταν ο δάσκαλός του ο Αριστοτέλης τού δίδαξε τα ομηρικά έπη, κι εκείνος ονειρευόταν να του μοιάσει. Ένιωθε για εκείνον τον ίδιο θαυμασμό και το ίδιο πάθος με εκείνον που νιώθουν τα σημερινά παιδιά για τα ιν- δάλματά τους από τον χώρο του αθλητισμού. Λέγεται ότι ο Αλέξανδρος κοιμόταν πάντα με την Ιλιάδα στο πλάι του κι ένα μαχαίρι κάτω από το μαξιλάρι του. Η εικόνα μάς κάνει να χαμογελάμε, σκεφτόμαστε ένα αγόρι που αποκοιμιέται με ένα άλμπουμ με αυτοκόλλητα ανοιχτό πάνω στο κρεβάτι του και ονειρεύεται ότι κερδίζει το πρωτάθλημα μέσα στις ξέφρενες κραυγές του πλήθους. Μόνο που ο Αλέξανδρος κατάφερε να πετύχει τα πιο τρελά του όνειρα. Το χρονικό των κατακτήσεών του, σε οκτώ μόλις χρόνια –Ανα- τολία, Περσία, Αίγυπτος, Κεντρική Ασία, Ινδία– τον εκτοξεύει στην κορυφή των πολεμικών κατορθωμάτων. Μπροστά του, ο Αχιλλέας, που άφησε την τελευταία του πνοή προσπαθώντας να πολιορκήσει μία μό- νο πόλη επί δέκα χρόνια, μοιάζει με άπειρο πρωτάρη. Η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου γεννήθηκε, πώς αλλιώς, μέσα από ένα