Παγκόσμια πολιτική ιστορία

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 56 μέρη, μέσα στα πυκνά δάση, στις οροσειρές και τα λιβάδια, που κάλυ­ πταν ακόμα μεγάλο μέρος του υπόλοιπης υφηλίου, η πολιτική ισχύος λάμβανε χώρα σε μικρότερη κλίμακα. Ο αντίκτυπός της όμως στις αν­ θρώπινες ζωές δεν ήταν λιγότερο σημαντικός. Το δεύτερο ιστορικό στρώμα που είπαμε ότι θα εξετάσουμε ήταν η εξέλιξη των πολιτικών οργανισμών. Η ύστερη Εποχή του Χαλκού ήταν διάσπαρτη από μικρές πόλεις και κωμοπόλεις, που σπάνια είχαν πάνω από λίγες χιλιάδες κατοίκους. Πολλές από αυτές τις πόλεις είχαν βασι­ λείς και υπό τον έλεγχό τους βρισκόταν ένα μέρος των γύρω περιοχών οπότε αποτελούσαν πόλεις-κράτη. Ειδικά στις τέσσερις περιοχές της υφηλίου όπου η γεωργία είχε προοδεύσει περισσότερο –στην Αίγυπτο, τη Μεσοποταμία, την Ινδογαγγική πεδιάδα και της Βόρειας Κίνας–, η πυκνότητα αυτών των πόλεων-κρατών ήταν σχετικά υψηλή, γεγονός που επέτρεπε μια έντονη αλληλεπίδραση σε πολιτισμικό, εμπορικό – αλλά και στρατιωτικό– επίπεδο. Γενικότερα είχαν κοινά πολιτισμικά, θρησκευτικά και πολιτικά έθιμα, τα οποία με τη σειρά τους συνέβαλαν στη γέννηση αυτοκρατορικών παραδόσεων με τη μορφή κοινών συμ­ βόλων που νομιμοποιούσαν την ιεραρχία. Επομένως, η πολιτική πραγ­ ματικότητα σε αυτές τις περιοχές διαμορφωνόταν από μικρές πόλεις-κρά­ τη που ανταγωνίζονταν για την επικράτηση και εντέλει για την κατοχή των εμβλημάτων της αυτοκρατορίας. Αν υπήρξε μια «φυσική κατάσταση» –μια πρωτόγονη φάση δηλαδή– στις διεθνείς σχέσεις, αυτή ήδη χαρακτηριζόταν από τη διάσταση ανά­ μεσα στην επιθυμία για την ειρήνη και την αποτυχία διατήρησής της. Τα ταφικά μνημεία, οι εικαστικές τέχνες και η ποίηση αποτελούν μάρ­ τυρες της αξίας της ανθρώπινης ζωής, της επιθυμίας για μια ζωή γεμά­ τη, ακόμα και υπό πολύ δύσκολες συνθήκες, της αγωνίας για την απώ­ λεια των αγαπημένων προσώπων, τον τρόμο του πολέμου. Ακόμα και για τους ανθρώπους που ζούσαν στις πλέον πρωτόγονες συνθήκες, σε πρόχειρες καλύβες ή μικροσκοπικά χωριά, ο πόλεμος σήμαινε σφαγή, βασανιστήρια, απαγωγή και σκλαβιά. Τα πράγματα ήταν ελάχιστα δια­ φορετικά για τους αγρότες και τους τεχνίτες στα πιο ανεπτυγμένα κρά­ τη. Οι απειλές μπορεί να εκστομίζονταν στα μακρινά σύνορα, αλλά οι πόλεμοι αυτοί κατέληγαν συνήθως σε υψηλότερους φόρους, στην πα